آتشنشانی صنعتی (Industrial Fire Fighting) دوره های آموزشی -مهندس عمادی
استاندارد NFPA به منظور آموزش، ارتقاء مهارتها و صلاحیتهای آتشنشانان و دیگر کارکنان ایستگاههای آتشنشانی، سر فصلها و استاندارد دورههای آموزش مورد نیاز آنان را تدوین و ابلاغ نموده است. بر این اساس آتشنشانان میبایست دورههای عمومی زیر را به منظور احراز صلاحیت جهت فعالیت در ایستگاههای آتشنشانی سپری نمایند:
آتشنشانهایی که دورههای مذکور را طی میکنند، مهارتها و قابلیتهای لازم جهت مشارکت و فعالیت در اطفاي آتشسوزیهای مختلف را بهصورت عمومی پیدا میکنند که این سطح از آموزش، مهارت و قابلیت برای مبارزه با انواع حریقهای شهری و صنایع معمولی کفایت میکند.
اما در مجتمع های صنعتی بویژه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی موضوع متفاوت است و بدلیل وجود شرایط خاص و ریسک های مختلف که عدم آشنایی با آنها می تواند منجر به تشدید حادثه و ایجاد حوادث ثانویه شود، آتش نشانان علاوه بر دوره های آموزش عمومی آتش نشانی فوق الذکر، می بایست دوره های تخصصی "آموزش آتش نشانی صنعتی" را نیز طی نمایند تا مهارت و صلاحیت لازم جهت مقابله با حریق های صنعتی و هیدروکربوری را کسب نمایند.
انجمن NFPA در سال 1992 استاندارد600 NFPA را جهت ایجاد مهارت و صلاحیت در آتش نشانان ایستگاه های آتش نشانی صنعتی تدوین نمود و تحت عنوانIndustrial Fire Fighter تعریف و ابلاغ نمود. که کلیه آتش نشانان شاغل در ایستگاه های آتش نشانی صنایع مختلف بویژه صنایع نفت و گاز و پتروشیمی می بایست دوره های آموزشی طرحریزی شده بر اساس این استاندارد را طی نموده و گواهینامه صلاحیت مربوطه را اخذ نمایند تا صلاحیت کار در این حرفه را داشته باشند.
دوره آموزشی آتش نشانی صنعتی (Industrial Fire Fighting) در دو سطح پایه (basic) و پیشرفته (Advanced) برگزار می گردد. که شامل بطور کلی شامل سه تیپ سرفصل اصلی است:
الف- سرفصل هایی که از لحاظ عنوان با برخی عنوانین دوره های عمومی اشتراکاتی دارد، و در دوره آتش نشانی صنعتی این مفاهیم از منظر صنعتی مورد بحث و تمرین قرار می گیرند.
ب- سرفصلهایی که اساسا در صنعت کاربرد دارند، مانند چگونگی اقدام در موارد مانند: BLEVE، Liquefied Petroleum Gas، Confined Space، Critical Incident Stress، Fire Terminology و ...
ج – تمرینهای عملی بر روی موارد مشابع در تاسیسات صنعتی از جمله تمرین اطفا حریق مخازن ذخیره سازی سوخت یا مواد شیمیایی مختلف، تمرین اطفا حریق در تاسیسات پایپینگ، مخازن فرآیندی، کمپرسورها و ...
با توجه به حوادث مختلفی که در صنعت بویژه در صنایع نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی پتانسیل رخ دادن دارد، بایستی مدیران محترم واحدهای آتش نشانی وHSE، سطح آموزشهای مورد نیاز آتش نشانهای شاغل در این مجتمع ها را از سطح آموزشهای عمومی به سطح آموزشهای آتش نشانی صنعتی ارتقا داده، و ضریب موفقیت عملیات های اطفا حریق ( شامل کاهش زمان عملیات که تاثیر اصلی در مهار و جلوگیری از گسترش حریق و کاهش حوادث ثانویه دارد) را افزایش دهند.
خوشبختانه این امر از سال گذشته در برخی مجتمعهای پالایشگاهی و پتروشیمی کشور آغاز شده و به طرز فوق العاده ای مورد استقبال قرار گرفته است. که انشا اله مثمر ثمرات ارزشمندی برای صنعت حساس و استراتژیک نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی کشور باشد.
سرفصل های دوره های آتش نشانی صنعتی
- آتش نشانی صنعتی 1 ( دوره پایه)
Day 1
Introductions, Firefighter Safety, PPE´s, Chemistry of Fire and Fire Behavior, Effective Streams, NFPA standards, regulations.
Day 2
Fire Extinguishers; dry chemicals, water, CO2, Halotron, etc. LPG, Water Supply,
Training Exercises, nozzle operations, advancing hose lines, 1 ¾”, 2 ½”
Day 3
Use of ladders, pump operations, hydrants, friction losses.
Training Exercises, use of SCBA, smoke maze.
Day 4
Fire Field Training Exercises, initial attack, search & rescue in burning buildings
Day 5
Fire Field Training Exercises, Critical Incident Stress Management, Course Review, practical & written examinations
· آتش نشانی صنعتی 2 ( دوره پیشرفته)
Day 1
Introductions, Firefighter Safety, Risk/Benefit Model, use of PASS, Strategy & Tactics, Hose Handling, Effective Streams including physical characteristics and effects of water streams and reading the fire to determine effectiveness, Training Exercises
Day 2
Incident Command including management principles and concepts, components of ICS and the ICS organization, LPG, Training Exercises
Day 3
Fixed Fire Protection Systems including sprinkler systems, fixed monitors and fire detection systems, Flammable Liquid and Gas Emergencies including open oil tank fires, foam application rate, rim fires on floating roof tank, subsurface injection, slop over, pipeline emergencies, and Critical Incident Stress Debriefing, Training Exercises
Day 4
Training Exercises, Foam operations, interior fire fighting operations, 3D. Positive & negative ventilations.
Day 5
Training Exercises, self rescue, Aerial ladders positioning, master streams, course review, practical & written examinations.