مدیریت ایمنی وسلامتی شغلی استان زنجان

مقررات ملی ایمنی و حفاظت در حین اجرای کار مصوب                       
   فصل اول _ تخريب
بخش اول _ عمليات مقدماتي تخريب ماده ۱  قبل ازاينكه عمليات تخريب شروع شود ، بايد بازديد دقيقي ازكليه قسمت هاي ساختمان دردست تخريب به عمل آمده ودرصورت وجود قسمت هاي خطرناك وقابل ريزش ، اقدامات احتياطي ازقبيل نصب شمع ، سپر ،حائل و ستون هاي موقتي جهت مهارآن قسمت ها به عمل آيد . ماده ۲  قبل از شروع كار ، جريان برق ، گاز ، آب وساير خدمات مشابه با اطلاع و نظارت سازمان هاي مربوطه به طور مطمئن قطع ودرصورت نياز به برقراري موقت آنها ، اين عمل بايد با موافقت ونظارت سازمان هاي ذيربط ورعايت كليه احتياطات ومقررات ايمني مربوطه انجام گردد . ماده ۳  منطقه خطر دراطراف ساختمان دردست تخريب بايد كاملاً محصور و علامات خطروهشدار دهنده نصب گردد واز ورود غير مسئول به منطقه محصور شده جلوگيري به عمل آيد . ماده ۴ درهنگام شب ، مرز منطقه محصورشده بايد با نصب چراغ هاي قرمز ويا علائم مشخصه ديگر ازقبيل تابلوهاي شبرنگ وغيره مشخص گردد . ماده ۵ كليه راههاي ورودي وخروجي ساختمان دردست تخريب بجزراهي كه براي عبور ومروركارگران وافراد مسئول درنظر گرفته شده ، بايد مسدود گردد . ماده ۶ كليه شيشه هاي موجود دردرب ها وپنجره ها بايد قبل از شروع عمليات تخريب درآورده شده ودرمحل مناسبي انبار گردد . بخش دوم _ اصول كلي تخريب ماده ۷ عمليات تخريب بايد از بالاترين قسمت يا طبقه شروع وبه پايين ترين قسمت يا طبقه ختم گردد ، مگر درموارد خاصي كه تخريب به طور يكجا واستفاده ازمواد منفجره درفونداسيون وازراه دوربارعايت كليه احتياطات ومقررات ايمني مربوطه وكسب مجوزهاي لازم انجام ويا ازطريق كشيدن باكابل وواژگون كردن ويا ازطريق ضربه زدن با وزنه هاي درحال نوسان انجام شود . ماده ۸ درمواردي كه عمل تخريب ازطريق كشش وواژگون انجام شود ، بايد از كابل هاي فلزي محكم استفاده شود وكليه كارگران وافراد مسئول درفاصله مناسب ومطمئن وكاملاً دوراز منطقه نگهداشته شوند . ماده ۹ درمواردي كه ازوزنه هاي درحال نوسان براي تخريب استفاده مي شود بايد دراطراف محل اصابت وزنه ميدان عملي به عرض ۵/۱ برابر ارتفاع ساختمان درنظر گرفته شود . ماده ۱۰ وزنه هاي درحال نوسان مذكور درماده فوق بايد به ترتيبي كنترل گردند كه بجز ساختمان دردست تخريب به جاي ديگر اصابت ننمايند . ماده ۱۱ ازتخريب قسمت هايي كه ساختمان كه باعث تخريب وريزش ناگهاني قسمت هاي ديگر ساختمان گردد بايد جلوگيري به عمل آيد . ماده ۱۲ درپايان كار روزانه ، قسمت هاي دردست تخريب نبايد درشرايط ناپايداري كه دربرابر فشار باد يا ارتعاشات آسيب پذير باشند ، رها گردند . ماده ۱۳ مصالح ومواد حاصل ازتخريب هرقسمت ياطبقه بايد به موقع به محل مناسبي منتقل گردد وازانباشته شدن آن به ترتيبي كه مانع ازانجام كارشده ويا استحكام طبقات پايين تررا به خطر اندازد ، جلوگيري به عمل آيد . ماده ۱۴ ميخ هاي موجود درتيرهاوتخته هاي حاصل ازتخريب بايد بلافاصله به داخل چوب فروكوبيده ويا كشيده شود . ماده ۱۵ درصورت لزوم ، جهت جلوگيري ازپخش گردوغبار ناشي ازتخريب بايد درفواصل زماني مناسب قسمت هاي دردست تخريب به وسيله آب فشان مرطوب گردد . ماده ۱۶ كليه پرتگاه هاودهانه هاي موجود دركف طبقات وساير قسمت ها به استثناء دهانه هايي كه براي حمل وانتقال مواد و مصالح حاصل ازتخريب ويا لوازم كارمورد استفاده قرار مي گيرند ، بايد به وسيله نرده يا حفاظ هاي مناسب محصور يا پوشانده شوند . ماده ۱۷ درمحوطه تخريب بايد گذرگاه هاي مطمئن براي عبور ومرور كارگران درنظر گرفته شود . اين             گذرگاه ها بايد روشن وفاقد هرگونه مانع باشد . ماده ۱۸ به استثناء پلكان ها ، رهروها ونردبان ها ودرهائي كه براي استفاده كارگران به كارمي رود بايد كليه راه هاي ارتباطي ديگر ساختمان درتمام مدت تخريب مسدود گردد . ماده ۱۹ اگر ساختمان دردست تخريب بيش از دوطبقه ويا بلند تر ازهشت متر ازكف پياده رو بوده وفاصله ساختمان ازپياده رو يا معبر كمتر ازپنج متر باشد بايد راهرو سرپوشيده موقتي براي تمام طول ساختمان با عرض متناسب درپياده رو ازچوب يا مصالح مقاوم مشابه ساخته شود وروشنائي لازم طبيعي ويا مصنوعي به طور دائم براي اين راهرو تأمين گردد . ماده ۲۰ سقف راهروهاي سرپوشيده بايد حداقل درحدود ۷۰۰ كيلوگرم برمتر مربع فشار را تحمل نمايد ودرصورتي كه ازاين سقف ها براي گذرندان برخي مصالح نيز استفاده شود بايد حداقل ۱۵۰۰ كيلوگرم برمتر مربع فشار را تحمل نمايد . ماده ۲۱ به منظور جلوگيري ازخطرات ناشي ازسقوط مصالح ساختماني ، اطراف خارجي سقف راهروهاي سرپوشيده بايد داراي حفاظ كاملي ازچوب يا توري فلزي مقاوم با ارتفاع حداقل يك متر باشد . اين حفاظ ممكن است حداكثر نسبت به سقف زاويه ۴۵ درجه به طرف داخل داشته باشد . ماده ۲۲ درصورتي كه راهروهاي سرپوشيده داراي درهايي براي بارگيري مصالح وغيره باشد . اين درب ها بايد همواره بسته باشد مگر درمواقع بارگيري وحمل كه بايد مراقبت كافي به عمل آيد . ماده ۲۳ سقف راهروهاي سرپوشيده كه ازالوارساخته مي شود بايد حداقل پنج سانتي مترضخامت داشته باشد اجزاء متشكله راهرو بايد به هم وبه كف مهارشده باشد . ماده ۲۴ اگرساختمان دردست تخريب ازمعبر يا پياده رو بيش از پنج مترفاصله داشته باشد مي توان به جاي ايجاد راهروي سرپوشيده ازحصار يانرده استفاده كرد . ماده ۲۵ درمحل هاي ورود و خروج كارگران به ساختمان مورد تخريب بايد راهروهاي سرپوشيده با حداقل ۳ متر طول و عرض نيم متر بيش ازعرض درب ورودي ساخته شود تاازسقوط مصالح برروي آن جلوگيري به عمل آيد . ماده ۲۶ مصالح ساختماني نبايد به وسيله سقوط آزاد به خارج پرتاب شود مگرآنكه پرتاب ازداخل كانالهاي چوبي يا فلزي انجام گيرد . ماده ۲۷ كانالهاي چوبي يا فلزي كه براي هدايت مصالح به خارج به كار مي رود چنانچه بيش از ۴۵ درجه شيب داشته باشد بايستي ازچهار طرف كاملاً مسدود باشد ، به استثناي دهانه هايي كه براي ورود وخروج مصالح تعبيه گرديده است . ماده ۲۸ دهانه خارجي كانالهاي چوبي يا فلزي بايد مجهز به دريچه محكمي بوده ودرهنگام كاربه وسيله يك نفركارگر مراقبت شود ودرساير مواقع درب آن مسدود باشد وهمچنين درابتداي كانالهاي مزبور نيز بايد تدابير واحتياطات لازم براي جلوگيري ازسقوط اتفاقي كارگران به داخل دهانه ورودي به كاربرده شود . ماده ۲۹ محل نگهداري ابزار ووسائل ساختماني وساختمان هاي موقت كارگران بايد درجايي قرارداشته باشد كه درمعرض خطرريزش ويا سقوط مصالح ومواد حاصل ازتخريب نباشد . ماده ۳۰ كليه كارگران وافرادي كه درعمليات تخريب دخالت دارند ، بايد مجهز به كلاه ايمني مناسب باشند وهمچنين درصورت لزوم وبنا به موقعيت واقتضاي كار بايد دستكش ، كفش ، عينك وماسك حفاظتي مناسب مطابق با ضوابط آئين نامه وسائل حفاظت انفرادي دراختيار آنها گذارده شده ونظارت وكنترل لازم درمورد استفاده ازآنها به عمل آيد . بخش سوم _ تخريب وبرچيدن ديوارها ماده ۳۱ ديوارويا قسمتي ازديوار كه ارتفاع آن بيش از۲۲ برابرضخامت آن است ، نبايد بدون مهارهاي جانبي آزاد بماند . ماده ۳۲ براي خراب كردن وبرچيدن ديوارهاي نازك ومرتفع وفاقد استحكام كافي به طريق دستي بايد ازداربست استفاده شود . ماده ۳۳ درمواردي كه ديوارازطريق واردآوردن نيرووفشار تخريب مي گردد ، بايد كليه كارگران وافراد ازمنطقه ريزش دورنگهداشته شوند . ماده ۳۴ قبل از خراب كردن هريك از ديوارهاي داخلي ياخارجي بايد سوراخ ها ودهانه هايي كه تافاصله سه متر ازمحل تخريب دركف طبقه قرار دارد به وسيله مصالح مقاوم به ابعاد كافي پوشانده شود مگر آنكه درطبقات پايين مطلقاً كارگري كار نكند ويا راه هاي ورودبه اين طبقات قبلاً مسدود شده باشد . ماده ۳۵ ديوارهايي كه براي نگهداري خاك زمين يا ساختمان هاي مجاور ساخته شده اند ، نبايد تخريب گردند مگر آنكه قبلاً آن خاك برداشته شده ويا ساختمان مربوطه به وسيله شمع وسپرمحافظت شده باشد . بخش چهارم _ تخريب وبرچيدن طاق ها ماده ۳۶ درطاق هاي ضربي چه هنگامي كه سوراخ درآن ايجاد مي شود وچه هنگامي تخريب آن بايد آجرها ومصالح بين دو تيرآهن تاتكيه گاه هاي طاق به طور كامل برداشته شود . ماده ۳۷ هنگام تخريب طاق پس از برداشتن قسمتي از طاق ، بايد روي تيرآهن ها يا تيرچه ها به طور عرضي الوارهايي حداقل به ضخامت ۵ سانتي متروبه عرض ۲۵ سانتي متر به تعدادكافي گذارده شود تاكارگران بتوانند درروي آنها مستقرشده وبه كارخودادامه دهند . ماده ۳۸ هنگام تخريب طاق ، بايد طبقه زير آن به طوري مسدود شود كه هيچ يك از كارگران نتوانند درآن رفت و آمد كنند . بخش پنجم _ تخريب وبرچيدن اسكلت فلزي ساختمان ماده ۳۹ درصورت استفاده ازجرثفيل براي پايين آوردن تيرآهن ها وقطعات فولادي ، مقررات آئين نامه حفاظتي وسائل حمل ونقل وجابجاكردن مواد و اشياء دركاگاه هابايد رعايت گردد . ماده ۴۰ پس از تخريب وبرداشتن طاق اگر نصب جرثفيل ساختماني روي تيرآهن ضروري باشد بايد قبلاً به وسيله الوار تمام اطراف محل نصب جرثقيل بجز قسمتي كه براي حمل وسائل ومواد لازم باشد ، پوشانده شده وبه طرز محكم ومطمئن استقرار يابد . ماده ۴۱ هنگام استفاده ازجرثقيل هاووسائل مشابه بايد يك سلسله علامات مشخص به كاررود وتمام افرادي كه با اين گونه وسائل كارمي كنند قبلاً آموزش لازم رابراي آشنايي وبه كاربردن علامات مذكور ديده باشند . ماده ۴۲ هنگام پايين آوردن تيرآهن هاي بريده شده به وسيله جرثقيل ، براي حفظ تعادل وجلوگيري ازلنگر بار بايد ازطناب هدايت كننده نيز استفاده شود . ماده ۴۳ ازسوارشدن روي باروآويزان شدن كارگران به كابل دستگاههاي بالابربايد جلوگيري به عمل آيد . ماده ۴۴ هنگام استفاده ازجرثقيل براي حمل كپسول هاي اكسيژن واستيلن بايد از محفظه هايي استفاده شود كه اين كپسول ها به طورمطمئن درآن مستقرشده باشد . ماده ۴۵ قبل از بريدن تيرآهن بايد احتياط هاي لازم به منظور جلوگيري ازنوسانات آزاد تيرآهن بعداز برش به عمل آيد تاصدمه اي به اشخاص ويا وسائل يا استخوان بندي ساختمان مورد تخريب وارد نيايد . ماده ۴۶ پائين آوردن تيرآهن هاي بريده شده بايد به طور آهسته انجام شود وانداختن آنها ازبالا مطلقاً ممنوع است . ماده ۴۷  هنگامي كه تخريب ساختمان فلزي بدون استفاده ازجرثقيل انجام مي گيرد ، بايد قبل از برداشتن تيرآهن ها وستون هاي هرطبقه ، كف طبقه ، بلافاصله زير آن با الوار پوشانيده شود . بخش ششم _ تخريب دودكش هاي بلند ، برج هاوسازه هاي مشابه  ماده ۴۸ دودكش هاي بلند ، برج ها و سازه هاي مشابه نبايد ازطريق انفجار يا واژگوني تخريب شوند ، مگرآنكه قبلاً محدوده حفاظت شده ومطمئني با وسعت كافي دراطراف آن درنظرگرفته شده باشد . درصورتي كه قرارباشد سازه هاي فوق الذكر به طريق دستي تخريب گردد ، بايد ازداربست استفاده شود . ماده ۴۹ به تناسب تخريب سازه هاي مذكور ازبالابه پائين سكوي داربست نيزبايد به تدريج پائين آورده شود ، به ترتيبي كه همواره محل استقراركارگران مربوطه پائين تراز نقطه بالائي سازه بوده واين اختلاف ارتفاع كمتراز ۵۰ سانتي متر وبيشتر از ۱۵۰ سانتي متر نباشد . ماده ۵۰ ازايستادن واستقراركارگران دربالاي سازه هاي مذكور بايد جلوگيري به عمل آيد . ماده ۵۱ مصالح حاصله ازتخريب سازه هاي مورد بحث بايد ازداخل به پائين ريخته شده وبراي جلوگيري ازتجمع مصالح بايد قبلاً دريچه اي درپائين ترين قسمت سازه جهت تخليه آن ايجاد شود . ماده ۵۲ تخليه مصالح حاصله ازتخريب مذكور درماده فوق ، فقط بايد پس ازتوقف كارتخريب انجام شود . ماده ۵۳ درصورت استفاده ازبالابر ، تكيه گاه آن بايد مستقل ازداربست باشد . فصل دوم _ گودبرداري وحفاري بخش اول _ عمليات مقدماتي گودبرداري وحفاري ماده ۵۴ قبل از اينكه عمليات گودبرداري وحفاري شروع شود ، اقدامات زيربايد انجام شود . الف _ زمين مورد نظر ازلحاظ استحكام دقيقاً مورد بررسي قرار گيرد . ب _ موقعيت تأسيسات زيرزميني ازقبيل كانالهاي فاضلاب ، لوله كشي آب ، گاز ، كابل هاي برق ، تلفن وغيره كه ممكن است درحين انجام عمليات گودبرداري موجب بروز خطر وحادثه گردند ويا خود دچار خسارت شوند ، بايد مورد شناسائي قرار گرفته ودرصورت لزوم نسبت به تغيير مسيردائم يا موقت وبا قطع جريان آنها اقدام گردد . ج _ درصورتي كه تغيير مسير يا قطع جريان تأسيسات مندرج دربند ب امكان پذيرنباشد بايد به طريق متقضي ازقبيل نگهداشتن به طورمعلق ويا محصور كردن وغيره ، نسبت به حفاظت آنها اقدام شود . د _ موانعي ازقبيل درخت ، تخته سنگ وغيره اززمين مورد نظر خارج گردند . ه _ درصورتي كه عمليات گودبرداري وحفاري احتمال خطري براي پايداري ديوارها وساختمانهاي مجاوردربرداشته باشد ، بايد ازطريق نصب شمع ، سپرو مهارهاي مناسب ايمني وپايداري آنها تأمين گردد . بخش دوم _ اصول كلي گودبرداري وحفاري ماده ۵۵ اگردرمجاورت محل گودبرداري وحفاري كارگراني مشغول به كارديگري باشند ، بايد اقدامات احتياطي براي ايمني آنان به عمل آيد . ماده ۵۶ ديوارهاي هرگودبرداري كه عمق آن بيش ازيك متر بوده واحتمال خطر ريزش وجودداشته باشد ، بايد به وسيله نصب شمع ، سپر ومهارهاي محكم ومناسب حفاظت گردد ، مگر آنكه ديواره ها داراي شيب مناسب          ( كمتر اززاويه پايدار شيب خاكريزي ) باشد . ماده ۵۷ درمواردي كه عمليات گودبرداري وحفاري درمجاورت خطوط راه آهن ، بزرگراه ها ويا مركز وتأسيساتي كه توليد ارتعاش مي نمايد ، انجام شود بايد تدابير احتياطي ازقبيل نصب شمع ، سپر ومهارهاي مناسب براي جلوگيري ازخطرريزش اتخاذ گردد . ماده ۵۸ مصالح حاصل ازگودبرداري وحفاري نبايد به فاصله كمتر ازنيم متر ازلبه گودريخته شود . همچنين اين مصالح نبايد درپياده روها ومعابرعمومي به نحوي انباشته شود كه مانع عبورومرورگردد . ماده ۵۹ ديواره هاي محل گودبرداري وحفاري درمواردذيل بايد دقيقاً مورد بررسي وبازديد قرارگرفته ودرنقاطي كه خطرريزش يا لغزش به وجودآمده است ، وسائل ايمني نصب يا تقويت گردد . الف _ بعدازيك وقفه ۲۴ ساعته يا بيشتر دركار ب _ بعداز هرگونه عمليات انفجاري ج _ بعداز ريزش هاي ناگهاني د _ بعداز صدمات اساسي به مهارها ه _ بعداز بخبندان هاي شديد . و _ بعد از باران هاي شديد . ماده ۶۰ درمحل هايي كه احتمال سقوط اشياء به محل گودبرداري وحفاري وجوددارد ، بايدموانع حفاظتي براي جلوگيري ازواردشدن آسيب به كارگران پيش بيني گردد . همچنين براي پيشگيري ازسقوط كارگران وافراد عابر به داخل محل گودبرداري وحفاري نيزبايد اقدامات احتياطي ازقبيل محصور كردن محوطه گودبرداري ، نصب نرده ها ، موانع ، علائم هشداردهنده ويا ايجاد گذرگاههاي موقت ، مطمئن وايمن انجام شود . ماده ۶۱ شب ها دركليه معابر وپياده روهاي اطراف محوطه گودبرداري وحفاري بايد روشنائي كافي تأمين شود وهمچنين علائم هشداردهنده شبانه ازقبيل چراغ هاي احتياط ، تابلوهاي شبرنگ وغيره دراطراف منطقه محصور شده نصب گردد . ماده ۶۲ قبل از قرار دادن ماشين آلات ووسائل مكانيكي ازقبيل جرثقيل ، بيل مكانيكي ، كاميون وغيره ويا انباشتن خاكهاي حاصل ازگودبرداري وحفاري ومصالح ساختماني درنزديكي لبه هاي گود ، بايد شمع سپر ومهارهاي لازم جهت افزايش مقاومت درمقابل بارهاي اضافي درديواره گود نصب گردد . ماده ۶۳ درصورتي كه ازوسائل بالابربراي حمل خاك ومواد حاصل ازگودبرداري وحفاري استفاده شود ، بايد پايه هاي اين وسيله به طورمحكم ومطمئن نصب گرديده وخاك ومواد مذكور نيز بايد با محفظه ايمن ومطمئن بالاآورده شود. ماده ۶۴ هرگاه ديواري جهت حفاظت يكي از ديواره هاي گودبرداري مورد استفاده قرارگيرد بايد به وسيله مهارهاي لازم پايداري آن تأمين شود . ماده ۶۵ درصورتي كه ازموتورهاي احتراق داخلي درداخل گوداستفاده شود ، بايد با اتخاذ تدابير فني ، گازهاي حاصله ازكارموتور به طور مؤثر ازمنطقه كاركارگران تخليه وخارج گردد . ماده ۶۶ چنانچه وضعيت گود يا شيار به نحوي است كه روشنايي كافي با نور طبيعي تأمين نمي شود بايد جهت جلوگيري ازحوادث ناشي ازفقدان روشنائي ازمنابع نور مصنوعي استفاده شود . ماده ۶۷ درصورتي كه احتمال نشت وتجمع گازهاي سمي وخطرناك درداخل گود وجود داشته باشد بايد با اتخاذتدابير فني ونصب وسائل تهويه ، هواي منطقه تنفسي كارگران به طورمؤثر تهويه گردد . ماده ۶۸ درمواردي كه حفاري درزير پياده روها ضروري باشد ، بايد جهت پيشگيري ازخطرريزش اقدامات احتياطي ازقبيل نصب مهارهاي مناسب با استقامت كافي انجام وبانصب موانع ، نرده ها وعلائم هشداردهنده ، منطقه خطربه طوركلي محصور وازعبورومرور افراد جلوگيري به عمل آيد . ماده ۶۹ درگودها و شيارهايي كه عمق آنها از يك متر بيشتر باشد ، نبايد كارگر را به تنهايي به كارگمارد . ماده ۷۰ درحفاري با بيل وكلنگ بايد كارگران به فاصله كافي ازيكديگر به كار گمارده شوند . ماده ۷۱ درشيارهاي عميق وطولاني كه عمق آنها بيش ازيك متر باشد ، بايد به ازاء حداكثر هرسي متر طول ، يك نردبان كارگذارده شود . لبه بالائي نردبان بايد تانود سانتي متر بالاتر از لبه شيار ادامه داشته باشد . بخش سوم _ راه هاي ورود و خروج به محل گودبرداري وحفاري ماده ۷۲ براي رفت و آمد كارگران به محل گودبرداري بايد راه هاي ورودي وخروجي مناسب وايمن درنظرگرفته شود. درمحل گودهائي كه عمق آن بيش از۶ متر باشد ، بايد براي هرشش متريك سكو يا پاگرد براي نردبان ها ، پله ها    وراه هاي شيب دار پيش بيني گردد اين سكوها يا پاگردها وهمچنين راه هاي شيب دار وپلكان ها بايد به وسيله نردههاي مناسب محافظت شود . ماده ۷۳ عرض معابر وراه هاي شيب دار ويژه وسائل نقليه نبايد كمتر ازچهار متر باشد ودرطرفين آن بايد موانع محكم ومناسبي نصب گردد . درصورتي كه اين حفاظ ازچوب ساخته شود. قطرآن نبايد ازبيست متر كمتر باشد . ماده ۷۴ درمحل گودبرداري بايد يك نگهبان مسئول نظارت برورود وخروج كاميون ها وماشين آلات سنگين باشد ونيز براي آگاهي كارگران وساير افراد ، علائم هشداردهنده درمعبر ورود وخروج كاميون ها وماشين آلات مذكور نصب گردد . ماده ۷۵ راه هاي شيب دار ومعابري كه درزمين هاي سخت ( بدون استفاده از تخته هاي چوبي ) ساخته مي شود ، بايد بدون پستي وبلندي وناهمواري باشد . فصل سوم _ داربست تعريف : داربست هرساختار موقتي شامل يك يا چند جايگاه ، اجزاي نگاه دارنده ، اتصالات وتكيه گاه ها است كه درطي اجراي هرگونه عمليات ساختماني ازقبيل تعميرات ، نماسازي ، تخريب ، تميز كاري ، رنگ آميزي يا ساير كارهاي مشابه به منظور دسترسي به بنا وحفظ ونگهداري كارگران يا مصالح درارتفاع ، مورد استفاده قرار مي گيرد . بخش نخست : مقراركلي ضرورت استفاده ازداربست ماده ۷۶ كليه كارهائي راكه نتوان درارتفاع با استفاده ازنردبان يا وسايل ديگر به طور اطمينان بخش انجام داد بايستي براي كارگران داربست هاي مناسب وكافي فراهم كرد . ماده ۷۷ برپاكردن ، پياده كردن ودادن تغييرات اساسي درداربست ها بايد فقط تحت مديريت ونظارت يك شخص باكفايت ومسئول وحتي المقدور به وسيله كارگراني كه دراين گونه كارها تجربه كافي دارند انجام گيرد . كيفيت اجزاي داربست  ماده ۷۸  اجزاي داربست ها وكليه وسائلي كه درآن به كار مي رود بايد ازمصالح مناسب ومرغوب ، طوري طراحي ، ساخته وآمده شود كه واجد شرايط ايمني كاربراي كارگران بوده وتوانائي پذيرش بارها وفشارهاي وارده را داشته ودرشرايط مناسبي نگاهداري شوند . ماده ۷۹ قطعات چوبي كه درساخت داربست ها به كارمي روند بايستي ازكيفيت مرغوبي برخوردار بوده والياف بلندي داشته باشند . دروضعيت خوبي قرارداشته ورنگ نشده باشند . هيچ نوع كاري روي آنها انجام نگرفته باشد وعاري ازهرگونه عيب خطرناك وبدون گره وپوسته وكرم خوردگي وپوسيدگي باشند . ماده ۸۰ تدبيرهاي لازم اتخاذ شود تاتخته هاو الوارهايي كه براي ساخت داربست به كارمي روند ، دربرابر ترك خوردگي محافظت شوند .  ماده ۸۱ وسائلي كه براي ساخت داربست ها به كارمي روند بايستي درشرايط خوبي درانبار نگاهداري شوند وازوسائل نامناسب محافظت جداگردند . ماده ۸۲ ازطناب هاي ليفي نبايستي درداربستي كه درهرمكان برپاشده استفاده كرد كه درآنجا احتمال آسيب ديدگي اينگونه طناب ها وجود دارد . ماده ۸۳ طناب هائي كه با اسيدهايا مواد خورنده وفرساينده ديگر درتماس بوده اند ، يا معيوبند نبايد به كارگرفته شوند . ماده ۸۴ درداربست نبايد ميخ هاي چدني به كاربرده شود . پايداري وفراهم كردن داربست ماده ۸۵ داربست ها بايستي با ضرب اطميناني تاچهار برابر حداكثر بارگيري طراحي شوند . ماده ۸۶ براي برپاكردن داربست بايد وسايل كافي فراهم وبه كارگرفته شود . ماده ۸۷ هرداربستي بايد به طور مناسب وكافي مهارگردد . ماده ۸۸ بجزداربست هاي مستقل،هرداربستي بايد درفاصله هاي مناسب دردوجهت عمودي و افقي محكم به ساختمان مهارشود . ماده ۸۹ هرسازه وهروسيله اي كه به عنوان تكيه گاه جايگاه كارمورد استفاده قرارمي گيرد ، بايد طبق استاندارد فني ساخته شده و پايه محكمي داشته باشد وبا ميل مهارهاومهاربندي مناسبي استوارگردد . ماده ۹۰ پايه هاي داربست بايد به طورمطمئن ومحكمي مهارشده باشد تامانع نوسان وجابجايي ولغزيدن داربست گردد. ماده ۹۱ درداربست هاي مستقل دست كم يك سوم تيرهاي حامل جايگاه ، تا پياده شدن كامل داربست بايد درجاي خود باقي بماند و برحسب مورد به تيرهاي افقي يابه تيرهاي عمودي به طور محكمي بسته شود . ماده ۹۲ هرگز نبايد براي تكيه گاه داربست يا ساخت آن از آجرهاي لق ، لوله هاي فاضلاب ، بلوك غيرمتصل سفال ، بشكه ، جعبه يا مصالح نامطمئن ديگر استفاده شود . ماده ۹۳ بخش هاي فلزي داربست نبايد ترك خوردگي ، زنگ زدگي يا عيب هاي ديگر داشته باشند كه احتمالاً به استحكام آن زياني وارد سازد . ماده ۹۴ داربست ها بايد دروضعيت خوبي نگاهداري شوند ، هريك ازبخش هاي آنها بايد طوري متصل ، جاافتاده و مهاربندي شوند كه درصورت استفاده معدني ازداربست جابجا نشوند . ماده ۹۵ براي جلوگيري ازخطرافتادن اتفاقي مصالح ساختماني يا ابزاركارازطبقات مختلف داربست بايستي اقدامات احتياطي زيربه عمل آيد : الف _ نصب توري يا سرپوش مناسبي درطبقات زيرين . ب _ نصب پاخوري به ارتفاع ۱۵ سانتي متر درلبه جايگاه . ماده ۹۶ ميخ هائي كه براي اتصال اجزاي داربست چوبي به كار مي رود بايد به ابعاد وكلفتي مناسب وتعدادكافي باشند وتا انتها به طور كامل كوبيده شوند نه اينكه نيمه كاره رهاشده وسپس خم گردد . بازرسي تعميرات ماده ۹۷ پيش ازبرپاكردن هرداربست شخص واجدشرايط بايد همه بخش هاي داربست را بررسي نمايد : الف _ دست كم يك باردرهفته . ب _ پس از هروضعيت نامناسب جوي وهرتوقف درازمدت كار ونبايد آنهارا به كاربرد مگر آنكه ازهرنظر با كيفيتي كه براي به كارگيري آنها تعيين شده منطبق باشد . ماده ۹۸ هيچ بخش ازداربست را نبايد پياده كرد وداربست را درحالتي بجاگذاشت كه بتوان ازبخش هاي باقي مانده استفاده كرد ، مگرآنكه بخش بجامانده منطبق با اين مقررات باشد . ماده ۹۹ هرداربستي كه كارفرما آن را دردسترس كارگرانش مي گذارد خواه آن را برپاكرده باشد يا نه بايدپيش ازبه كارگيري شخص صلاحيتداري آن را بررسي كند تا اطمينان حاصل نمايد كه : الف _ داربست دروضعيت پايداري است . ب _ وسايلي كه براي ساخت آن به كار رفته اند سالم اند . ج _ داربست براي انجام كاري كه درنظرگرفته شده مناسب است . و _ تجهيزات ايمني لازم درجاي خود قرار دارند . ماده ۱۰۰ اگر قسمتي ازداربست احتياج به تعمير داشته باشد نبايد قبل از رفع نقص وتعميرداربست به كارگران اجازه كاركردن درروي آن داده شود . ماده ۱۰۱ بعد از اتمام كارروزانه بايد كليه ابزار ومصالح ازروي داربست برداشته شود . ماده ۱۰۲ درموقع پياده كردن داربست بايد كليه ميخ هاازقطعات پياده شده كشيده شود . استفاده ازداربست   ماده ۱۰۳ جابجايي ، انباركردن مصالح ساختماني ، عبوروكاركردن روي داربست بايد با احتياط انجام گيرد واز هر ضربه ناگهاني به داربست اجتناب گردد مانند پريدن وجفت زدن روي تخته جايگاه . ماده ۱۰۴ درطول مدت استفاده ازداربست بايد دائماً نظارت شود تاباربيش ازاندازه ومصالح ساختماني غيرلازم روي آن نهاده نشود . ماده ۱۰۵ تاآنجا كه امكان دارد بار روي داربست بايد به طور يكنواخت توزيع گردد ، تا ازعدم تعادل خطرناك داربست اجتناب شود . ماده ۱۰۶ ازداربست ها نبايد براي انباركردن مصالح ساختماني استفاده شود مگر مصالحي كه براي انجام كارفوري مورد نياز باشد . ماده ۱۰۷ درمواقعي كه هوا طوفاني است و بادشديدمي وزد كاررا بايد قطع كرد تا آنكه تمام احتياط هاي لازم اتخاذ شود . ماده ۱۰۸ درمواردي كه روي جايگاه داربست برف يا يخ وجود داشته باشد نبايد كارگران روي آن كاركنند ، مگرآنكه كليه برف يا يخ ازروي داربست برداشته شود وروي آن ماسه نرم ريخته شده باشد . ماده ۱۰۹ درقسمت هايي ازكابل يا طناب داربست كه احتمال بريدگي يا سائيدگي مي رود بايد با تعبيه بالشتك ازآن محافظت به عمل آورده شود . ماده ۱۱۰ هنگامي كه درمجاورت خطوط نيروي برق احتياج به نصب داربست باشد بايد مراتب قبلاً به اطلاع اداره برق رسانده شود تاترتيب مقتضي براي جلوگيري ازخطرات احتمالي داده شود مانند ايزولاسيون                كابل هاي برق فشار ضعيف .   نصب دستگاههاي بالابرروي داربست ماده ۱۱۱ هرگاه لازم شود روي داربست دستگاه بالابر نصب گردد بايد : الف _ بخش هاي متشكله داربست به دقت بازرسي شوند ودرصورت لزوم به نحومناسبي به مقاومت آن افزوده شود . ب _ ازحركت وجابجايي تيرهاي افقي داخل ديواري جلوگيري شود . ج _ درصورت امكان ، پايه هاي عمودي به طور محكمي به بخش مقاوم ساختمان ودرمحلي كه دستگاه بالابر نصب گردد ، متصل ومهارشوند . ماده ۱۱۲ هرگاه سكوي دستگاه بالابر بين ريل ها جابجا نشود يا هرگاه به هنگام بالايا پايين رفتن بارامكان برخورد آن باداربست وجود داشته باشد بايد براي جلوگيري ازگيركردن باربه داربست ، سرتاسر ارتفاع آن با نرده هاي عمودي پوشيده شود . بخش دوم : جايگاه كار قواعد كلي ماده ۱۱۳ كليه داربست هايي كه كارگران برروي آن كار مي نمايند بايد داراي تعداد كافي جايگاه كارباشد . ماده ۱۱۴ هيچ بخشي ازجايگاه كارنبايستي برروي آجرهاي لق ، لوله هاي آب ، دودكش وساير مصالح غيرمطمئن ونامناسب قرارگيرد . ماده ۱۱۵ ازجايگاه داربست نبايستي استفاده شود مگر آنكه ساخت آن به اتمام رسيده ووسايل حفاظتي لازم به طورمناسب نصب شده باشد . ماده ۱۱۶ پهناي جايگاه با درنظرگرفتن نوع كار بايستي مناسب باشد ودرهربخش آن بايد گذرگاه بازي به پهناي ۶۰ سانتي متر فارغ از هرمانع ثابت ومصالح انباشته شده فراهم گردد . ماده ۱۱۷ درهيچ موردي پهناي جايگاه كارنبايد ازاندازه هاي زيركمتر باشد : الف _ ۶۰ سانتي متر اگرازجايگاه فقط براي اشخاص به كارمي رود . ب _ ۸۰ سانتي متراگر از جايگاه براي نهادن مصالح ساختماني استفاده مي شود .  پ _ ۱۱۰ سانتي متر اگر از جايگاه براي نگاهداري جايگاه يا سكوي بلندتر ديگري استفاده مي شود . ج _ ۱۳۰ سانتي متر اگر ازجايگاه كار براي نصب يا شكل دادن به سنگ هاي نماي ساختمان استفاده مي شود . د _ ۱۵۰ سانتي متر اگر از جايگاه هم براي نگاهداري سكوي بلند تر ديگر وهم براي نصب وشكل دادن به سنگها استفاده مي شود . ماده ۱۱۸ به طور كلي حداكثرپهناي سكوئي كه با تيرهاي داخل ديواري نگاهداري مي شود ، نبايد از۱۶۰ سانتي متر بيشتر شود . ماده ۱۱۹ درصورت امكان يك فضاي خالي بالاي سري دست كم به ارتفاع ۱۸۰ سانتي متر بايستي بالاي جايگاه كاردرنظر گرفته شود . ماده ۱۲۰ جايگاه هرداربست پايه اي بايستي دست كم يك متر پائين تر ازمنتهي عليه تيرهاي عمودي قرار گيرد . ماده ۱۲۱ تخته هاوالوارهائي كه جزئي ازجايگاه كاربه شمارمي آيند ويا به صورت پاخورلبه جايگاه به كاربرده      مي شوند بايد داراي شرايط زيرباشند : الف _ با درنظرگرفتن فاصله بين تيرهاي تكيه گاه جايگاه ، كلفتي آنها ايمني لازم را تأمين نمايد ، ودرهيچ موردي كلفتي آنها از۵۰ سانتي متركمتر نباشد . ب _ پهناي آنها دست كم ۱۵ سانتي متر باشد . ماده ۱۲۲ هرتخته وهرالوار كه جزئي ازجايگاه كاربه شمار مي آيد نبايد بيش از ۴ برابركلفتي تخته يا الوار ازانتهاي تكيه گاه تجاوز نمايد . ماده ۱۲۳ تخته ها و الوارها نبايد روي همديگر قرار گيرند مگرآنكه احتياط هاي لازم به عمل آمده باشد ، مانند متصل كردن قطعاتي كه دوسر آن پخت شده است تا خطر زمين خوردن به حداقل كاهش يابد وجابجائي چرخهاي دستي به آساني صورت گيرد . ماده ۱۲۴ تخته هاي زيرپائي كه درساختمان يك جايگاه به كارمي رود بايستي ازنظر كلفتي متحدالشكل باشند . ماده ۱۲۵ تخته ها ويا الوارهائي كه جزو سكوي كاربه شمار مي آيند بايد حداقل با سه تكيه گاه نگاهداري شوند ، مگر آنكه فاصله بين تيرهاي افقي پشت سرهم تكيه گاه وكلفتي تخته ها طوري باشد كه خطر شكم دادن بيش از حد وبلند شدن سر ديگر تخته دربين نباشد . ماده ۱۲۶ جايگاه هاي كاربايد به شيوه اي ساخته شوند كه تخته هاوالوارهاي تشكيل دهنده آنها ، هنگام استفاده معمولي جابجا نشوند . ماده ۱۲۷ هرسكو يا جايگاه كه بيش از ۲ متر بالاي زمين ياكف قرار دارد بايد داراي تخته بندي نزديك به هم باشد يا چنان پهلوي يك ديگر كوبي شده باشد كه هيچ نوع ابزار ولوازم كارومصالح ازلاي آنها به پائين سقوط ننمايد . حفاظ گذاري ( حفاظت ازسقوط ) ماده ۱۲۸ هربخشي ازجايگاه كاريا محل كاري كه بلندي آن بيش از ۲ متر است و امكان دارد شخص ازبالاي آن بيافتد بايستي داراي جان پناه با شرايط زيرباشد : ۱_ حفاظ ازجنس مرغوب ومناسب وداراي استحكام كافي باشد . ۲_ نرده بالائي يك الي ۱۵/۱ متر بالاي سطح جايگاه قرارگيرد . ۳_ براي جلوگيري ازسرماخوردن كارگران وافتادن مصالح ساختماني وابزاركار ازروي جايگاه پوخوري درلبه باز به بلندي ۱۵ سانتي متر نصب گردد . ۴_ نرده مياني بين پاخوري ونرده بالائي قرارداده شود . ماده ۱۲۹ حفاظ هاي نرده اي و پاخورهاي لبه جايگاه داربست بايد درسوي داخلي ستون عمودي مهارشوند . ماده ۱۳۰ نرده ها ، پاخورها ووسايل ديگر حفاظتي كه درجايگاه داربست به كار رفته اند نبايد ازجاي خود برداشته شوند مگر درزماني ودرحدي كه براي ورود اشخاص ، حمل يا جابجائي مصالح ساختماني لازم است . ماده ۱۳۱ جايگاه هاي داربست هاي معلق بايد ازهر سوداراي حفاظ نرده اي وپاخور باشند ، اما الف _ اگر كارطوري باشد كه نتوان حفاظ بلندتري گذارد ، نيازي نيست كه بلندي حفاظ طرف ديواربيش از۷۰ سانتي متر باشد . ب _ اگر كارگران روي سكو يا جايگاه نشسته كارمي كنند ، گذاردن حفاظ وپاخورسوي ديوارالزامي نيست ولي دراين حالت جايگاه بايستي داراي طناب ، كابل يازنجيرهائي باشد تابراي كارگران به صورت دستگيره هاي محكمي باشند ودرزمان سرخوردن كارگر قابل گرفتن باشد . ماده ۱۲۳ فاصله بين ديوار وجايگاه بايد تا حد امكان كم باشد . مگر هنگامي كه كارگران روي سكو نشسته كارمي كنند دراين حالت فاصله بين ديواروجايگاه نبايد از۴۵ سانتي متر بيشتر باشد . بخش سوم _ داربست پايه چوبي تيرهاي عمودي ماده ۱۳۳ تيرهاي عمودي پايه بايستي : الف _ عمودي يا كمي به سوي ساختمان تمايل داشته باشد . ب _ به حد كافي نزديك به هم قرار داده شوند تادرهر اوضاع واحوالي كه ممكن است پيش آيد ، ثبات داربست تضمين گردد . ماده ۱۳۴ كلفتي پايه ها بايستي : الف _ برحسب حداكثر باري كه انتظار مي رود تحمل نمايند تعيين گردد . ب _ هم سطح بالاترين تيرافقي ، دست كم ۸ سانتي متر باشد . ماده ۱۳۵ هرگاه پايه عمودي داربست چوبي بايستي ازطريق اتصال بلندترشود . الف _ پايه پاييني به تيربالائي بايستي به وسيله برش نيم و نيم به هم ميخ شود مشروط براينكه طول قطعه روي هم قرار گرفته ازيك متر كمتر نباشد وارتفاع داربست از۸ متر تجاوز ننمايد . ب _ بايد مقطع مسطح تيربالائي روي مقطع مسطح پايه پائيني قرار گيردودو قطعه حداقل به وسيله دوصفحه چوبي با ضخامت مناسب كه طول آن كمتر ازيك متر وعرض آنها كمتر ازعرض پايه نباشد به هم متصل گردند واستحكام واتصال آنها به پايه به وسيله ميخ ها كاملاً تأمين شده باشد . درصورتي كه پايه ها ازچوب گرد نباشد بايد محل اتصال تخته ها به اين قطعات قبلاً به شكل مسطح درآيد . ج _ پايه اي كه ارتفاع آن زياد شده بايستي به وسيله تيرهاي افقي ، تيرهاي افقي داخل ديواري ويا با تكيه گاه هاي مناسب ديگري حمايت شود . ماده ۱۳۶ ثبات پايه هاي عمودي بايد از راه هاي زيرتأمين گردد : الف _ با فروكردن درعمقي اززمين كه ميزان آن برحسب جنس خاك تعيين مي شود . ب _ با قرار دادن آنها روي تخته ها يا زير پايه ( زيرسري ) هاي مناسب ديگر به شيوه اي كه از لغزش آنها جلوگيري كند . ج _ يا باهروسيله مناسب ديگر . ماده ۱۳۷ هرگاه دوداربست بايستي درگوشه ساختمان به هم متصل شوند يك پايه عمودي بايد درگوشه بيروني داربست ، درمحل برخورد گذارده شود .   تيرهاي افقي   ماده ۱۳۸ تيرهاي افقي داربست بايد عملاً تراز باشند وبه وسيله پيچ ها ، گيره ها ،طناب ها يا وسايل مؤثر ديگر به طور محكمي به پايه هاي عمودي بسته شوند . ماده ۱۳۹ دوسر انتهايي تيرهاي افقي متوالي هم سطح بايد روي پايه عمودي ، به همديگر محكم بسته شوند مگر آنكه ازوسايل خاصي استفاده گردد كه همان استحكام را تضمين نمايد . ماده ۱۴۰ دوتيرافقي متوالي بايستي دست كم به اندازه يك متر روي هم بيافتند ( همديگر را بپوشانند .) ماده ۱۴۱ ازبرپايي داربستي كه سرهاي انتهايي تيرهاي افقي آن فاقد تكيه گاه است بايد اجتناب شود درهرصورت بار نبايستي برروي سرهاي انتهايي تيرهاي افقي كه تكيه گاهي ندارند ، قرار داده شود . ماده ۱۴۲ فاصله عمودي بين رديف هاي تيرهاي افقي نبايستي ازچهار مترتجاوز نمايد . ماده ۱۴۳ تيرهاي افقي بايستي درسرتاسر طول افقي داربست ادامه داشته باشد . ماده ۱۴۴ درمواقع ضروري براي جلوگيري ازخطربارهاي سنگين ، تيرهاي افقي بايستي به طورمناسبي مانند محكم بستن با گيره يا وسائل مؤثر ديگر تقويت شوند . ماده ۱۴۵ تيرهاي افقي بايستي براي پايداري داربست تااتمام كاربرروي پايه ها باقي بمانند . تيرهاي افقي داخل ديواري ماده ۱۴۶ تيرهاي افقي داخل ديواري داربست كه جايگاه كارروي آنها قرارگيرد بايد از يك قطعه ساخته شده ومستقيم و به طورمحكمي به تيرهاي افقي متصل گردند . ماده ۱۴۷ اگر ازتيرهاي افقي استفاده نشده باشد ، تيرهاي افقي داخل ديواري بايد به تيرهاي عمودي بسته شوند وروي گوه هايي كه به طرز محكمي ثابت شده ، تكيه داشته باشند . ماده ۱۴۸ اگرنتوان يك سر انتهايي تيرافقي داخل ديواري را به ديوار تكيه دادن آن تير بايستي با وسايل مؤثر ديگر نگاهداري شود . ماده ۱۴۹ تيرهاي افقي داخل ديواري كه به ديوار تكيه داده مي شوند بايد بدون كوچك كردن سطح مقطع آن حداقل ده سانتي درداخل ديوارفروروند . ماده ۱۵۰ ابعاد تيرهاي افقي داخل ديواري بايستي با وزني كه مي بايد تحمل كنند متناسب باشند . ماده ۱۵۱ فاصله بين دو تيرافقي داخل ديواري پشت سرهم كه جايگاه را نگاه مي دارند بايستي با درنظرگرفتن باري كه بايد تحمل كنند جنس تخته هاي جايگاه تعيين گردد . ماده ۱۵۲ به طور كلي براي تخته هايي كه ۵۰ ميلي متر يا بيشتر ضخامت دارند فاصله يا شده نبايد از ۲ متربيشتر شود . مهاركردن يا اتكاي ثابت واستحكام جانبي ماده ۱۵۳ داربست هاي پايه چوبي كه به قسمت هاي محكم وقابل اطمينان ساختمان مهارشده اند . بايستي به وسيله تيرها وتخته هاي ضربدري ازبالابه پائين درتمامي طور داربست ، درنقاط برخورد تيرهاي افقي و پايه هاي عمودي محكم بسته شوند ، تا ازكج شدن داربست جلوگيري شود . بخش چهارم _ داربست فلزي لوله اي مقررات كلي ماده ۱۵۴ داربست هاي فلزي لوله اي بايد : الف _ ازموادمناسبي مانند لوله هاي فولادي يا فلز مشابهي كه استقامتي نظير فولاد دارد ساخته شده باشد . ب _ استحكام كافي براي نگاهداري باري را كه مي بايد تحمل نمايد با ضريب اطمينان چهارداشته باشد . ماده ۱۵۵ تمام قطعات عمودي وافقي داربست هاي فلزي لوله اي بايد به طور مطمئن به همديگر متصل شوند . ماده ۱۵۶ درمواقع ضروري براي جلوگيري ازخطر، داربست فلزي لوله اي بايد به طورمورب وضربدري درفواصل    مناسب ودرجهت مختلفه محكم بسته شود . ماده ۱۵۷ داربست ها با قطعات فلزي نبايد درنزديكي ودربالاي مناطقی كه خطر خطوط وتجهيزات برق دار وجود دارد برپا شوند ودرهرصورت بايد درفاصله ايمني قرارگيرند به علاوه مفاد ماده ۱۱۰ اين آئين نامه نيزبايد مراعات شود . ماده ۱۵۸ لوله هائي كه درداربست هاي فلزي لوله اي به كارمي رود بايد مستقيم و عاري اززنگ زدگي ، خوردگي ، قرشدگي وساير معايب باشد . ماده ۱۵۹ سرهاي انتهايي لوله هاي فلزي بايستي صاف باشند تادرافزايش ارتفاع داربست وساير اتصال دهي منطقه اتكا واتصال كاملاً روي همديگر قرارگيرند . ماده ۱۶۰ لوله ها بايستي به اندازه وبا مقاومت مناسب براي باري كه مي يابد تحمل نمايند ساخته شوند ودرهيچ مورد قطرخارجي آنها كمتر از۵ سانتي متر نباشد . پايه هاي عمودي ماده ۱۶۱ پايه ها درداربست هاي فلزي لوله اي بايد هميشه دروضعيت عمودي نگاهداري شود . ماده ۱۶۲ اتصالات درپايه هاي عمودي براي داربست فلزي لوله اي بايستي به طريق زير باشد : ۱ _ متصل به تيرهاي افقي يا ساير قطعات مقاوم كه مانع جابجائي آنها شود . ۲ _ به تناوب طوري بسته شود كه اتصالات مجاور دريك سطح نباشد . ماده ۱۶۳ با درنظرگرفتن مواد متداول كه درداربست هاي فلزي به كارمي رود فواصل بين پايه هاي عمودي نبايد ازاندازه هاي زير تجاوز نمايد : ۱ _ ۸/۱ متربراي كارهاي سنگين با قابليت تحمل ۳۵۰ كيلو گرم برمتر مربع . ۲ _ ۳/۲ متر براي كارهاي سبك با قابليت تحمل ۱۲۵ كيلوگرم برمتر مربع . تيرهاي افقي  ماده ۱۶۴ تيرهاي افقي بايد: ۱ _ دست كم تا ۳ پايه عمودي ادامه داشته باشد . ۲ _ به طور مطمئن به هرپايه عمودي متصل شود . ماده ۱۶۵ اتصالات بين تيرهاي افقي بايد : ۱ _ به پايه هاي عمودي بسته شود . ۲ _ اتصالات تيرهاي افقي نبايد درطبقات مختلف مستقيماً روي هم قرارگيرد . ماده ۱۶۶ فاصله عمودي بين تيرهاي افقي نبايد از۲ متر تجاوز نمايد . ماده ۱۶۷ هرگاه داربست فلزي لوله اي به مصالح بنائي ساختمان متصل مي شود تيرهاي افقي بايستي به طورمطمئن و محكم به مصالح بنائي به وسيله صفحات ثابت شده يا ساير وسايل مؤثر ديگر متصل گردد. ماده ۱۶۸ هرگاه جايگاه هاي كار ازجاي خود برداشته مي شوند ، كليه تيرهاي افقي بايد براي حفظ پايداري داربست درمحل خود باقي بمانند . تيرهاي افقي داخل ديواري يا دستك ها تعريف : تيرهاي افقي داخل ديواري يا دستك ها بخشي ازداربست هستند كه بر روي آنها جايگاه كارقرار دارد . داربست هايي كه به وسيله دورديف پايه حمايت مي شوند هردوسرتيرهايي كه جايگاه برروي آن قرار دارد برروي تيرهاي افقي قرارمي گيرند كه دراين صورت دستك ناميده مي شود . ماده ۱۶۹ درداربست هاي فلزي لوله اي يك دستك بايد كنارهرپايه عمودي قرار گيرد . ماده ۱۷۰ فاصله معمولي بين هر كدام ازدستك ها درداربست هاي فلزي لوله اي نبايد از۵/۱ متر تجاوز نمايد . ماده ۱۷۱ فاصله دستك ها براي كارهاي سنگين درداربست هاي فلزي لوله اي نبايد از ۹۰ سانتي متر وبراي كارهاي نيمه سنگين از۱۵/۱ متر تجاوز نمايد . ماده ۱۷۲ وقتي كه تيرهاي افقي داخل ديواري به ديوار ساختمان تكيه دارند بايستي دست كم ۱۰ سانتي متر درداخل ديوار فروروند . اتكاي ثابت و مهاركردن ماده ۱۷۳ داربست هاي فلزي با يك دريف پايه بايستي به طور مطمئني به ديوار ساختمان مهارشود . ماده ۱۷۴ خصوصيات اتكاي ثابت بايستي چنين باشد : ۱_ لوله هاي مهاردرنقاط برخورد پايه ها با تيرهاي افقي به نماي خارجي داربست بسته شوند . ۲_ لوله هاي مهاربه مصالح بنائي به طور مطمئني بسته شوند . ۳_ اولين ، آخرين ويكي درميان ازپايه ها به وسيله لوله هايي به ساختمان مهار شوند به صورت متناوب يعني ازهرتير افقي بعدي همان پايه . نرده گذاري ماده ۱۷۵ پاخورها بايستي پيچ شده يا به طورمطمئني به پايه ثابت شود يا به طور مناسبي به تخته هاي جايگاه متصل گردد . ماده ۱۷۶ نرده حفاظتي بايستي به وسيله اتصالي هاي مناسبي به پايه متصل شود . ضمناً لوله هاي ضربدري نبايد به عنوان حفاظ به كاربرده شود . ماده ۱۷۷ جان پناه جايگاه داربست هاي پايه لوله اي بايستي برطبق مقررات مواد ۱۲۸ تا ۱۳۰ اين آئين نامه تهيه شود. علاوه برآن درصورت امكان درطرف خارج داربست درمحل احداث جايگاه توري حفاظتي مناسب و مطمئني بسته شود . اتصالات ماده ۱۷۸ مفاصل واتصالات داربست هاي فلزي لوله اي بايد : ۱_ فولادچكش خوار وغير قابل خوردشدن يا ازمواد مشابهي باهمان مشخصات واستقامت باشد. ۲_ دقيقاً وبه درستي به وسيله قفل وبست و يا بوشن ويا سه راهي وچهارراهي برروي سرتاسر قطعات سطوح اتكاي مورد استفاده متصل گردند . به نحوي كه اتصالات هرزنبوده وحركت ولرزش نداشته باشد . ماده ۱۷۹ اتصالات بايد : ۱_ ايجاد تغيير شكل درلوله هانمايد . ۲_ خودشان تغيير شكل يابند . ماده ۱۸۰ وقتي كه ازخاصيت اصطكاك براي سفت كردن اتصالات استفاده مي شود اينگونه اتصالات نبايد درجابجايي به عنوان نيروي اوليه كشش مورد استفاده قرارگيرند . ماده ۱۸۱ اتصالات داراي پيچ ومهره بايد تا آخر دندانه كاملاً پيچ وسفت شوند . بخش پنجم _ داربست هاي معلقي كه جايگاه آن با راه اندازي دستي كارمي كنند ماده ۱۸۲ تيرهاي پيش آمده بايد : الف _ داراي مقاومت وسطح مقطع كافي براي تأمين استحكام وپايداري داربست باشند . ب _ به طو عمودي به نماي خارجي ساختمان نصب گردند . ج _ بادقت نصب شود تا مناسب با ركاب ها وكفه فلزي جايگاه باشد . ماده ۱۸۳ بخش پيش آمده اين تيرهااز ساختمان بايد به گونه اي باشد تا درموقعي كه جايگاه كار( پلات فورم ) درحالت آويزان ثابت شده فاصله جايگاه ازنماي خارجي ساختمان از ۳۰ سانتي متر بيشتر نباشد مگر درموارد استثنايي كه در ماده ۱۳۲ به آن اشاره شده . ماده ۱۸۴ تيرهاي پيش آمده بايستي به وسيله پيچ يا وسايل مشابه اي به طورمطمئني به اجزاي اصلي ساختمان اتكاي ثابت داشته ومهار شوند . ماده ۱۸۵ پيچ هاي مهاربايستي به خوبي سفت شوند وبه طور مطمئني تيرهاي پيش آمده را به اسكلت بندي وبدنه ساختمان متصل سازند . ماده ۱۸۶ درمواقعي كه تيرهاي پيش آمده به اتكاي كيسه هاي شن يا ساير وزنه هاي تعادل آزاد وول مهارمي شود وسايل فوق بايستي به طور اطمينان بخشي به تيرهاي پيش آمده بسته شوند . ماده ۱۸۷ قلاب هاي آويزان وسقف هاي فلزي حمل بايستي ازفولادمناسب چكش خوار يا مواد ديگري كه داراي مشخصات مشابه فولادي باشد ساخته مي شوند . ماده ۱۸۸ درانتهاي هريك از تيرهاي پيش آمده يا درانتهاي هريك ازتيرآهن هاي حمال بايستي پيچ هاي متوقف كننده نصب شود . ماده ۱۸۹ طناب هاي آويزان بايد : الف _ ازالياف بلند ونوع عالي يا ساير رشته هاي طبيعي يافيبرهاي مصنوعي با كيفيت مشابه ياطناب سيمي ساخته شود  ب _ دست كم داراي ضريب اطمينان ۱۰ براي رشته ها وفيبرها وحداقل ۶ براي سيم فولادي باشد . ماده ۱۹۰ طناب هاي آويزان بايد دورپولي ها وقرقره هاي مناسبي جمع شوند تا اينكه جايگاه كارقادرباشد به طوراطمينان بخشي بالا يا پائين برود . مده ۱۹۱ طناب هاي آويزان بايد به طورمناسبي درمقابل سائيدگي وزدگي محافظت شوند . ماده ۱۹۲ پولي ها وقرقره هاي جمع كننده طناب ها وكابل ها بايستي به وسيله كابل ها به جايگاه هاي كار( پلات فورم) متصل شوند . جايگاه هاي كار( پلات فورم ) ماده ۱۹۳ طول جايگاه هاي كار( پلات فورم هاي ) داربست هاي معلق با راه اندازي دستي نبايستي از۸ متر ودرعرض از۶۰ سانتي متر تجاوز نمايد . ماده ۱۹۴ پلات فورم هابايد : الف _ به وسيله دو يا چندين طناب يا زنجير آويزان باشند كه ازهم بيش از ۵/۳ مترفاصله نداشته باشند . ب _ به وسيله نرده هاي يك قطعه اي كه برروي ركاب هاي فلزي تكيه دارند محافظت شده واين ركاب ها به طناب ها وزنجيرهاي آويزان متصل شوند . ماده ۱۹۵ درهيچ زماني طناب مياني نبايد بيشتر ازهريك ازدوطناب كناري آن كشيده شود . ماده ۱۹۶ پلات فورم ها بايد برروي تسمه ها يا ركابهايي ازفولاد ملايم يا آهن سخت با سطح مقطع مناسب سوار شوند. تسمه وركاب هاي فلزي بايستي حداكثر به فاصله ۵/۳ متر از يكديگر قرار گيرند . ماده ۱۹۷ ركاب هاي پلات فورم بايستي از زير تخته هاي جايگاه عبور كرده به طور محكم به آنها بسته شوند . راه اندازي ماده ۱۹۸ نبايد بيش ازدو نفركارگرودريك زمان برروي جايگاه داربست معلق با راه اندازي دستي كارنمايند . ماده ۱۹۹ جايگاه دو يا چندين داربست معلق با راه اندازي دستي نبايد به وسيله تخته يا وسايل ديگر به هم اتصال داده شوند . ماده ۲۰۰ درمواقعي كه داربست معلق با راه اندازي دستي كارنمي نمايد بايستي به ساختمان بسته شود يا به سطح زمين پائين آورده شده وابزار وساير مصالح وآت اشغال ازروي آن برداشته شود . ماده ۲۰۱ داربست هاي معلق با راه اندازي دستي قبل از به كارگيري بايستي به وسيله دوبار بارگيري درمسافرت كوتاه آزمايش شود . ماده ۲۰۲ درداربست هاي معلق با راه اندازي دستي كارگران برروي جايگاه آن نشسته كارمي كنند بايستي وسايل پيش بيني شود تا جايگاه را دست كم در۴۵ سانتي متر نگهداري تادرهنگام تكان خوردن داربست ، مانع برخورد زانوهاي كارگران با ديوارگردد . بخش ششم _ داربست هاي معلق با راه اندازي ماشيني جايگاه ماده ۲۰۳ تيرهاي پيش آمده : تيرهاي پيش آمده بايد تماماً با مقررا مواد ۱۸۲ تا ۱۸۵ ، ۱۸۷ و ۱۸۸ تطبيق داشته باشد . ماده ۲۰۴ فقط تحت شرايط بي نهايت استثنائي بايد ازوزنه هاي تعادل به عنوان وسايل نگهدارنده تيرهاي پيش آمده استفاده شود . كابل هاي آويز ماده ۲۰۵ فقط كابل هاي آويزفولادي كه با مقررات ماده۱۸۹ ( ب ) منطبق است بايستي درداربست هاي معلق با راه اندازي ماشيني جايگاه برده شود . ماده ۲۰۶ درازاي كابل هاي تعليق بايستي به اندازه اي باشد تادروضعيتي كه جايگاه درپائين ترين حدقراردارد ، دست كم دودور طناب روي هراستوانه باقي بماند . ماده ۲۰۷ سرهاي پائيني كابل هاي تعليق بايستي به طور مطمئني به ماشين بالابربه وسيله كليپس يا ساير وسايل مشابه بسته شود . ماشين بالابر  ماده ۲۰۸ ماشين هاي بالابر برداربست بايد طور ساخته شوند ونصب گردند كه بخش متحرك آنها براي بازرسي به آساني دردسترس باشد . ماده ۲۰۹ بدنه ماشين هاي بالابر بايد به وسيله پيچ ها ياوسايل مؤثرديگري به طورمطمئني به تكيه گاه ها ودستگاههاي جايگاه متصل شود . ماده ۲۱۰ وينچ ها درداربست هاي معلق بايد : الف _ ازنوع متوقف كننده اتوماتيك باشد . ب _ با ضامن ، گيره ( شيطانك ) ويك وسيله قفل كننده مؤثر تهيه شود تااينكه جايگاه را بتوان درهرسطحي به طور اطمينان بخشي نگهداشت ، ومواقعي كه كنترل ازدست رها مي شود گيره به طوراتوماتيك عمل كند . زماني كه گيره قبل از پائين آوردن بايستي ازقيد رها شود يك وسيله مناسب ايمني بايستي فراهم شود تااز برگشت وينچ وقتي كه ضامن ازقيد رها شده جلوگيري نمايد . ماده ۲۱۱ اگر نيرو بالاكشدن وپائين آوردن به وسيله موتور تأمين مي شود زماني كه فشاردستي درسويچ يا اهرم استارت آزاد مي شود موتور بايستي متوقف شود وبه طور خودكار قفل گردد وبه طوراطمينان بخشي جايگاه را نگه دارد . ماده ۲۱۲ قسمت هاي متحرك ماشين داربست بايستي دست كم هرهفته يكبار بازرسي شود . ماده ۲۱۳ زماني كه ماشين بالابرجابجا مي شود بايستي قبل از اينكه مجدداً به كار گرفته شود بازرسي ومعاينه كامل شود .   جايگاه كار( پلات فورم ) ماده ۲۱۴ جايگاه هاي كاربايستي با مقررات ماده ۱۹۴ منطبق باشد . ماده ۲۱۵ جايگاه هاي كارنبايستي دردرازا از۸ متر ودرپهنا از ۵/۱ مترتجاوز نمايد . راه اندازي ماده ۲۱۶ درمواقعي كه كارگران برروي داربست هاي معلق سنگين كارمي نمايند ايمني كابل تعليق بايستي به وسيله قفل كردن وينچ ها يا به وسيله وسايل مؤثر ديگر تأمين گردد . ماده ۲۱۷ بايستي ازتكان خوردن يا ضربه زدن داربست هاي معلق با راه اندازي ماشيني جايگاه ، به ساختمان به وسيله لوازم ووسايل بسته بندي يا نرده وحائل گذاري مقابل و جلوي ساختمان جلوگيري شود . ماده ۲۱۸ وقتي كه ازداربست هاي معلق با راه اندازي ماشيني استفاده نمي شود بايد : الف _ كليه ابزارها وساير وسايل پرتابل برداشته شود . ب _ درمحل خود به طور اطمينان بخشي بسته شود يا به سطح زمين پائين آورده شود . بخش هفتم _ انواع ديگر داربست ها  داربست ديواركوب يا طره ( Bracket   scaffolds ) تعريف : داربست طره اي تشكيل يافته ازيك سكوي كاركه ازطرف داخل برروي بخش هاي مقاوم ساختمان به خوبي مهار شده ( به شكل بالكن ) وبه وسيله تكيه گاه هاي مايل ( Brackets ) كه درزير سكونصب مي شود وبا ديوار وسكو  تشكيل يك سه گوشه قائم الزاويه را مي دهد حمايت مي شود . ماده ۲۱۹ هيچ داربست طره اي نبايد به كاررود مگر آنكه تكيه گاه هاي مايل ( Brackets ) داراي مقاومت وازجنس فلز مناسب بوده وخودداربست به طوراطمينان بخشي به وسيله پيچ ومهره وواشر مناسبي مهارشده باشد . ماده ۲۲۰ داربست هاي طره اي فقط بايد توسط كارگراني مانند درودگران ، رنگ كاران وبرق كاران كه لوازم و تجهيزات سنگيني احتياج ندارند ، مورد استفاده قرارگيرد . ماده ۲۲۱ پهناي سكوي كارداربست طره اي نبايد از۷۵ سانتي متر بيشتر باشد . ماده ۲۲۲ تكيه گاه هاي مايل ( Brackets ) بايستي به گونه اي طراحي شوند تادرمقابل باري ، حداقل به سنگيني ۱۷۵ كيلوگرم ودرقسمت انتهايي خارجي مقاومت نمايند . ماده ۲۲۳ تكيه گاه هاي مايل( Brackets ) بايستي به طور اطمينان بخشي به وسيله پيچ ومهره نصب شوند . ماده ۲۲۴ فاصله بين تكيه گاه هاي مايل ( Brackets ) نبايد از۳ متر تجاوزنمايد . داربست روي خرك ماده ۲۲۵ درموارد زير نبايد ازداربست هايي كه روي خرك برپاشده اند استفاده كرد : ۱_ اگر بيش از دو رديف خرك روي هم نهاده شده باشد . ۲_ اگر بلندي آن اززمين يا كف ، يا ازجايگاه داربست ثابتي بيش از ۳ متر باشد . ۳_ اگر روي داربست معلقي نصب شده باشد . ماده ۲۲۶ داربست هاي روي خرك بايد برروي پايه هاي محكم وتراز برپاشوند . ماده ۲۲۷ پهناي داربست روي خرك كه برروي سكوي ديگر نصب شده است بايد به نحوي باشد كه روي سكو به اندازه كافي فضاي آزاد براي جابجايي مصالح ساختماني وآمدوشد ويا كار اشخاص باقي ماند . ماده ۲۲۸ داربست ها بايد به طور محكمي ثابت شوند تامانع جابجايي آن گردد . ماده ۲۲۹ خرك هايي كه براي تهيه داربست هاي روي خرك به كاربرده مي شود بايستي به طوراطمينان بخشي مهارشود تادربرابر نيروهاي جانبي مقاومت نمايد . ماده ۲۳۰ فواصل خرك هابايد به گونه اي باشد تا پايداري داربست را تأمين نمايد . داربست هاي نردباني ماده ۲۳۱ داربست هاي نردباني فقط بايد براي كارهاي سبكي به كارروند كه درآنها از مصالح كمي استفاده           مي شود ( مانند رنگ كاري _ نوسازي ومانند آنها ) ويا براي انجام كاري كه درنظرگرفته شده مناسب باشد . ماده ۲۳۲ نردبانهايي كه براي پايه هاي داربست هاي نردباني به كارمي روند بايد : الف _ داراي مقاومت كافي باشند . ب _ يك ازشرط زيررا داراباشند : ۱_ يا درعمقي اززمين فرورفته باشند كه با درنظرگرفتن نوع خاك تعيين مي شود . ۲_ يابه شيوه اي روي زيرپايه اي ها يا تخته هايي قرارداده شوند كه هردوپايه هرنردبان روي سطح تراز قرار گيرند وپايه هاي آنها به طورمحكمي مهارگردند تااز لغزيدن شان جلوگيري شود . ماده ۲۳۳ درمواردي كه ازنردبان دوطرفه براي ايجاد داربست استفاده مي شود نبايد ارتفاع داربست ازشش متر بيشتر باشد وبيش ازدونفر دربالاي داربست دريك زمان كارمي كنند وتخته جايگاه نبايد ازسه پله آخرنردبان بالاترقرارگيردو بايد درسطح تراز قرارداده شود . فصل چهارم _ نردبان ها ماده ۲۳۴ درمواردي كه امكان تكيه دادن نردبان قابل حمل به محل كارباشيب مناسب واطمينان بخش وجود نداشته باشد براي جلوگيري ازحركت نردبان بايدپايه يا تكيه گاه آن محكم بسته ويا مهارشود . ماده ۲۳۵ نردبان هاي قابل حمل بايد طوري قرارداده شوند كه پايه نردبان درجاي ثابتي قرارگرفته وتكيه گاه بالانيز استحكام كافي براي تحمل بار وارده داشته باشد . ماده ۲۳۶ چنانچه نردبان درمحلي كه احتمال لغزش دارد قرارداده شود بايد به وسيله گوه يا كفشك يا ساير وسائل مشابه ازلغزش پايه ها جلوگيري گردد . ماده ۲۳۷ افزودن ارتفاع نردبان به وسيله قرار دادن جعبه يا بشكه درزير پايه هاي آن ممنوع است . ماده ۲۳۸ نردبان نبايد درجلوي دربي كه باز مي شود قرارداده شود مگر آنكه دركاملاً محكم بسته و قفل شده باشد . ماده ۲۳۹ درجايي كه رفت و آمد زياد است وهمچنين درساختمان هاي بيش از دو طبقه بايد براي بالارفتن وبراي پائين آمدن ازنردبان هاي جداگانه استفاده نمود . ماده ۲۴۰ استفاده ازنردباني كه پله هاي آن دررفته و يا معيوب است ويا پايه هاي آن داراي نقص ، ترك وشكستگي باشد ممنوع است . ماده ۲۴۱ نردبان يك طرفه به طول بيش ازده متر نبايد به كاربرده شود . ماده ۲۴۲ نردباني كه روي يك پايه به وسيله چوب هاي افقي ساخته مي شود نبايد به كاربرده شود . ماده ۲۴۳ طول نردبان بايد طوري انتخاب شود كه پس از تعبيه صحيح آن طرفين نردبان حداقل يك متر ازكف طبقه كه كارگران درآن پياده مي شود بلندتر بوده و قسمت انتهايي آن فاقد پله باشد . ماده ۲۴۴ نردبان ها دركف وبالابايستي به طريق مطمئني محكم وثابت شوند به طوري كه ازلغزش آن درجهات مختلف جلوگيري به عمل آيد . ماده ۲۴۵ دونردبان كوتاه نبايد به هم متصل وبه جاي نردبان بلند به كاربرده شود . ماده ۲۴۶ نردبان نبايد رنگ زده شود وپايه ها وپله هاي آن بايد ازموادروغني ولغزنده عاري باشد . ماده ۲۴۷ درنردبان هاي دوطرفه لولاي بالا بايد همواره روغنكاري شود كه حركت آن به آساني وكامل انجام گيرد . ماده ۲۴۸ سكويي كه براي پياده شدن ازنردبان دربالاقرارمي گيرد نبايستي عرض آن ازنيم متر كمتر باشد واين سكو به استثناي قسمتي كه نردبان برروي آن قرارگرفته است بايد به وسيله نرده محافظت شود . ماده ۲۴۹ درنردبان هاي ثابت براي هر ۹ متر ارتفاع يك پاگرد بايد پيش بيني گردد و هرسه متر ازنردبان كه حدفاصل دو پاگرد است بايدبه نحوي قرارگيرد كه درامتداد قطعه قبلي نباشد . فصل پنجم _ انباركردن مصالح ماده ۲۵۰ درمواردي كه مصالح ساختماني درمحل عبور ومرور عمومي يا مجاورآن ريخته مي شود بايد مراقبت كافي به عمل آيد كه اين مصالح طوري روي هم انباشته شود كه ازفروريختن يا ريزش ياافتادن احتمالي آنها جلوگيري گردد. ماده ۲۵۱ مصالح ساختماني بايد درجايي قرار داده شود كه موجب بروز حوادث ترافيك نگردد وشب ها محوطه انباشتن مصالح به وسيله چراغ قرمز با احتياط مشخص گردد . ماده ۲۵۲ الوارهابايد روي چوب هاي عرض قرار داده شوند به طوري كه كاملاً روي زمين قرارنگيرند و چنانچه ارتفاع الوارهاي انبارشده ازيك متر تجاوز كند درارتفاع هريك متر بايد چوب هاي عرضي قرارداده شود . ماده ۲۵۳ كيسه هاي سيمان يا آهك يا گچ نبايد بيش از ده عدد روي هم قرارگيرد مگر آنكه محل مخصوصي براي انبار كردن آنها قبلاً جاسازي شده باشد . ماده ۲۵۴ ازانباركردن مصالح ساختماني درنزديكي لبه گودبرداري ، چاه يا هرنوع برتگاه بايد جلوگيري به عمل آيد . ماده ۲۵۵ آجر و سفال نبايد در بيش از دو مترارتفاع انباشته شود واطراف آن بايد به وسيله چوب هاي قائم محافظت گردد . ماده ۲۵۶ برداشتن مصالح انبارشده بايدازبالاترين قسمت شروع گردد . ماده ۲۵۷ كيسه هاي سيمان ، آهك يا ساير مواد مشابه بايد درمحل خشك ودورازرطوبت انبارشوند . ماده ۲۵۸ تيرآهن بايد به ارتفاع كم طوري روي هم انباشته شود كه امكان غلطيدن آن نباشد . ماده ۲۵۹ ورق فلزي بايد به طورافقي روي هم انباشته شود وارتفاع آن از يك متر تجاوز ننمايد . ماده ۲۶۰ طرفين لوله هاي فلزي كه انبار مي شوند بايد به وسيله ميله آهني يا وسائل مشابه ديگر مهارشود كه ازباز شدن وغلطيدن آنها جلوگيري گردد . ماده ۲۶۱ انبارشن و ماسه وسنگ بايد مرتباً مورد بازديد قرارگيرد تادراثر برداشتن موجبات ريزش آنها وحادثه فراهم نگردد . ماده ۲۶۲ مصالح ساختماني اگردركنارديواريا تيغه انبارشود بايد طوري انباشته شود كه فشار بيش از اندازه به ديواريا تيغه وارد نيايد . فصل ششم _ مقررات متفرقه ماده ۲۶۳ كليه كارگران كارگاه هاي ساختماني بايد مجهز به كلاه وكفش ايمني بوده و همچنين درصورتي كه شرايط و نوع كاراقتضاء نمايد ، سايروسائل حفاظت فردي ازقبيل دستكش ، عينك ، ماسك ، كمربند و طناب نجات ، گوشي و غيره مطابق ضوابط آئين نامه مربوطه بايد دراختيار كارگران قرارداده شود . ماده ۲۶۴ كليه معابر ، پلكان ها ، سطوح شيب دار ، بازشوها ، پرتگاه ها وبه طوركلي تمام نقاطي كه احتمال خطر سقوط افراد را دربردارند ، بايد به وسيله نرده وپوشش هاي موقت و مناسب حفاظت گردند . ماده ۲۶۵ ازكاركردن كارگران برروي بام ساختمان ها درهنگام بادوطوفان وبارندگي شديد و يا هنگامي كه سطح با پوشيده ازيخ باشد بايد جلوگيري به عمل آيد . ماده ۲۶۶ ازبه كارگماردن كارگران بي تجربه وتازه كار برروي بام هاي شيب داربايد جلوگيري به عمل آيد . ماده ۲۶۷ درهنگام كاربرروي بام هاي شيب دار ويا بام هاي پوشيده ازصفحات شكننده مانند صفحات موج دار نورگير و ورق هاي فشرده سيماني ( ايرانيت ) بايد از نردبان ها يا صفحات كراولينگ با عرض حداقل ۲۵ سانتي متر استفاده شود اين نردبان ها وصفحات بايد به طورمحكم ومطمئن نصب گردند تاازلغزش آنها درزير پاي كارگران جلوگيري به عمل آيد . ماده ۲۶۸ درلبه سطوح شيب دار بايد موانع مناسب وكافي جهت جلوگيري ازسقوط كارگران ويا ابزار كارپيش بيني شود . ماده ۲۶۹ كارگراني كه برروي بام هاي شيب دار با شيب بيش از ۲۰ درجه كارمي كنند بايد مجهز به كمربند ايمني و طناب نجات باشند . ماده ۲۷۰ معابري كه براي عبور فرغون يا چرخ هاي دستي ساخته مي شود بايد داراي سطوح صاف باشد و براي عبورهرفرغون حداقل يا متر عرض منظور گردد . ماده ۲۷۱ قالب بتون بايد قبل از بتون ريزي بازديد ونسبت به استحكام آن اطمينان حاصل شود تادرموقع            بتون ريزي قالب فرونريزد . ماده ۲۷۲ درموقع برداشتن قالب بتون بايد احتياط هاي لازم به منظور حفاظت كارگران ازخطراحتمالي سقوط بتون يا قالب به كاربرده شود . ماده ۲۷۳ دستگاه هاي بتون ساز بايد داراي ضامن باشد تادرهنگام تميزكردن دستگاه را قفل وازحركت اتفاقي آن جلوگيري كند . ماده ۲۷۴ براي بالابردن تيرهاي آهن بايد ازكابل يا طناب هاي محكم استفاده شود وبراي جلوگيري ازخمش بيش ازحد كابل بايد چوب يا وسيله مشابه ديگري دربين تيرآهن وكابل قرارداده شود واززنجير براي بالابردن تيرآهن استفاده نشود . ماده ۲۷۵ درموقع نصب ستون ها يا تيرهاي آهن قبل ازجداكردن نگهدارنده تيرآهن بايد حداقل نصف تعداد پيچ و مهره ها بسته يا جوشكاري لازم انجام شده باشد . ماده ۲۷۶ خرپاها بايد به وسيله نگهدارنده برروي پايه قرارگيرد وپس از نصب مهارهاي لازم واطمينان كامل از پايدار بودن آن از نگهدارنده جدا شود . ماده ۲۷۷ قبل ازنصب تيرآهن برروي تيرآهن ديگر ، تيرآهن زيرين بايد صددرصد پيچ و مهره ويا جوشكاري شده باشد . ماده ۲۷۸ درمواردي كه تيرآهن دركف طبقه به طور موقت قرارداده مي شود كليه اتصالات طبقه پايين بايد انجام شده باشد . ماده ۲۷۹ درمواردي كه ستون هاي آهن روي هم قرارمي گيرند نبايد بيش از يك طبقه ستون بدون جوشكاري واتصالات لازم روي ستون زيرين قرارداده شود . ماده ۲۸۰ تيرهاي آهن و ستون ها بايد بلافاصله پس از نصب ازنظر اطمينان به انجام صحيح وكامل كاربازديد شود . ماده ۲۸۱ درمواقع بارندگي شديد ووزش بادهاي سخت ويخ بندان بايد ازنصب و برپاداشتن تيرهاي فلزي خودداري شود . ماده ۲۸۲ جوشكاري الكتريكي به وسيله داربست هاي آويزان كه با كابل نگهداري شود مجاز نيست . ماده ۲۸۳ كابل هاي دستگاه هاي جوشكاري الكتريكي بايد داراي روپوش عايق مطمئن وبدون زدگي باشد . ماده ۲۸۴ ازگذاردن باروتكيه دادن داربست به كارهاي بنائي كه به طور كامل ملات آن سفت نشده باشد بايد جلوگيري به عمل آيد . ماده ۲۸۵ درموقعي كه كارهاي بنائي درطبقات زيرانجام مي گيرد ، هنگام نصب و برپاداشتن تيرآهن وكارهاي بتوني ونصب سنگ درطبقات بايدسقف ويا پوشش مناسبي بين آنها قرارداده شود تاازسقوط مصالح ازطبقات بالا برروي كارگران جلوگيري گردد . ماده ۲۸۶ بالابردن آسفالت يا قيرداغ به وسيله كارگرونردبان ممنوع است . ماده ۲۸۷ ظرف محتوي قيرداغ نبايد درمحوطه بسته نگهداري شود مگر آنكه قسمتي ازمحوطه بازبوده وتهويه به طور كامل وكافي انجام گيرد . ماده ۲۸۸ شعله هاي باز ، مشعل ، كبريت مشتعل ووسائل مشابه نبايد درمجاورت دهانه هاي مجاري ، فاصلاب ، خطوط اصلي گازو مجاري مشابه قرارداده شود . ماده ۲۸۹ كارگران را نبايد به بالابردن و پائين آوردن باروابزاركارحجيم يا سنگين به وسيله نردبان واداركرد . ماده ۲۹۰ براي گرم كردن بشكه هاي محتوي قيرجامد بايد ترتيبي اتخاذ گردد كه ابتدا قسمت فوقاني قيردرظرف ذوب شود وازحرارت دادن وتابش شعله به قسمت هاي زيرين ظرف قير در ابتداي كارجلوگيري به عمل آيد . اين آئين نامه مشتعل بر۶ فصل و۲۹۰ ماده به استثناد مواد ۸۵ و ۸۶ قانون كار جمهوري اسلامي ايران درجلسه مورخ ۱۹/۵/۱۳۷۲ شوراي عالي حفاظت فني مورد بررسي وتآييد ودرتاريخ ۲۷/۶/۱۳۷۲ به تصويب نهايي وزيركاروامور اجتماعي رسيد .       قانون نوسازي وعمران شهري ماده ۱ نوسازي وعمران واصلاحات اساسي وتأمين نيازمندي هاي شهري واحداث واصلاح وتوسعه معابر وايجاد پارك ها وپاركينگ ها ( توقفگاه ها ) وميدان ها وحفظ ونگهداري پارك هاوباغ هاي عمومي موجود وتأمين ساير تأسيسات مورد نيازعمومي ونوسازي محلات ومراقبت دررشد متناسب وموزون شهرها ازوظايف اساسي شهرداري هااست وشهرداري ها دراجراي وظايف مذكور مكلف به تهيه برنامه هاي اساسي ونفشه هاي جامع هستند . ماده ۲ درشهرتهران ازتاريخ اول فروردين ماه ۱۳۴۸ ودرساير شهرها ازتاريخي كه وزارت كشور تعيين واعلام كند بركليه اراضي وساختمان ها ومستحدثات واقع درمحدوده قانوني شهرعوارض خاص سالانه به مأخذ پنج درهزاربهاي آنها كه طبق مقررات اين قانون تعيين خواهد شد برقرارمي شود . شهرداري ها مكلفند براساس مقررات اين قانون عوارض مذكور را وصول كرده و منحصراً به مصرف نوسازي و عمران شهري برسانند . مصرف وجوه حاصل از اجراي اين قانون درغيرموارد مصرح دراين قانون درحكم تصريف غيرقانوني دراموال دولت خواهد بود . تبصره ۱ ترتيب مميزي وتشخيص وطرز وصول عوارض مذكور وترتيب تعيين نسبتي ازقيمت ملك كه درهرشهر با توجه به مقتضيات وشرائط خاص اقتصادي مأخذ دريافت عوارض قرارمي گيرد به موجب آئين نامه اي كه ازطرف وزارت كشور تنظيم وبه تصويب هيأت وزيران مي رسد تعيين واجرا خواهدشد. تبصره ۲ درشهرتهران عوارض املاك مؤدياني كه مجموع عوارض هريك ازآنان درسال تامبلغ يكهزاروپانصد ريال باشد بخشوده مي شود ودرساير شهرها انجمن هاي شهرمي توانند با تأييد وزارت كشور تمام يا قسمتي ازعوارض املاك كليه مؤدياني را كه مجموع عوارض هريك ازآنان طبق مقررات اين قانون درسال تامبلغ يكهزاروپانصد ريال باشد با توجه به مقتضيات خاص اقتصادي شهربا انتشارآگهي مشمول بخشودگي قراردهند . تبصره ۳ درشهرتهران ازاول فروردين ماه ۱۳۴۸ ودرساير شهرها ازتاريخي كه وزارت كشور اجراي مقررات اين ماده اعلام مي كند عوارض سطح شهر وساير عوارض دريافتي ازاراضي وساختمان هاي شهري ملغي مي شود . تبصره ۴ علاوه برعوارض مذكور درماده ۲ حق مرغوبيت وهرنوع درآمد ديگري كه دراثر اجراي اين قانون تحصيل شود منحصراً به مصرف نوسازي وعمران شهري خواهدرسيد . تبصره ۵ براي تأمين هزينه هاي اداري ووصول عوارض موضوع اين ماده وتجهيزكادرفني واداري جهت اجراي اين قانون شهرداري ها مي توانند حداكثر تاميزان ده درصد درآمد وصولي موضوع اين قانون را طبق بودجه اي كه به تصويب انجمن شهر وتأييد وزارت كشور خواهدرسيد به مصرف برسانند ومصرف بيش ازاين ميزان از درآمد حاصل     ازاجراي اين قانون به هيچ وجه مجاز نيست . تبصره ۶ شهرداري ها مي توانند درعمليات نوسازي ازمحل درآمد ماده ۱۲ اين قانون رقمي به ساختمان دبستان اختصاص دهند . ماده ۳ درمورد عوارض سطح شهرواراضي وساختمان هائي كه دراجراي اين قانون درهريك ازشهرها مبلغي        مي گردد بقاياي مطالبات شهرداري غيرقابل توافق وبخشودگي است ودرصورت بروز اختلاف دراصل عوارض طبق ماده ۷۷ قانون شهرداري ها عمل خواهد شد ولي هرگاه مؤديان عوارض مذكور ظرف يك سال از تاريخ اجراي اين قانون به شهرداري مراجعه ونسبت به پرداخت اصل بدهي خوددر هرمرحله كه باشد نقداً اقدام كنند ويا قرارتقسيط حداكثر سه ساله با منظور نمودن سود صدي شش از تاريخ تقسيط با شهرداري بگذارند ازپرداخت زيان ديركرد و جرائم متعلقه معاف خواهد بود . تبصره ۱ درمورد مؤدياني كه بقاياي بدهي آنان بابت عوارض سطح شهرواراضي وساختمان ها ومستحدثات بيش از پانزده هزارريال باشد قرارتقسيط با اخذ وثيقه و تنظيم سند رسمي به عمل آيد . تبصره ۲ شهرداري مكلف است حداكثر ظرف پانزده روز بعد ازمراجعه مؤدي ميزان بدهي اورا روشن وبا دريافت مطالبات خود نقداً يا باقرارتقسيط به ترتيب فوق مفاصا حساب صادركند . ماده ۴ بهاي اراضي وساختمان هاي ومستحدثات مذكور درماده ۱۲ اين قانون برمبناي مميزي شهرداري تعيين واعلام خواهد شد وشهرداري هاي مشمول ماده ۲ مكلفند حداكثر ظرف دوسال ازتاريخ مشمول مميزي هاي مذكوررابا رعايت    ضوابط ذيل به عمل آورند ومادام كه مميزي به عمل نيامده بهائي كه از طرف مالك يا مالكين يا قائم مقام يا نمايندگان قانوني آنها براساس اين ضوابط تعيين واعلام مي گردد ملاك عمل محسوب خواهد شد . بهاي اراضي طبق قيمت منطقه اي خواهد بود كه وسيله وزارت كشور ووزارت دارائي با كسب اطلاع ازمراجع محلي تعيين وبه تصويب هيأت وزيران رسيده باشد وبهاي ساختمان ها ومستحدثات براساس ضوابطي خواهد بود كه وزارتخانه هاي كشورو آباداني ومسكن تعيين نموده وبه تصويب هيأت وزيران رسيده باشد . تبصره ۱ درمورد كارخانه ها وكارگاه ها ومؤسسات صنعتي واقتصادي وعلمي فقط قيمت زمين وساختمان ملاك پرداخت عوارض قرارخواهد گرفت . تبصره ۲ درمناطقي ازمحدوده شهر كه آب مشروب لوله كشي وبرق يا يكي ازآنها دردسترس ساكنين آن منطقه گذارده نشده باشد بابت هريك ازآنها كه تأمين نشده ۲۵ درصد ازعوارض مقرركسرمي گردد ولي زمين هاي بايرواقعه درآن مناطق مشمول اين بخشودگي نخواهند شد . تبصره ۳ مالكين ومتصرفين املاك مكلفند درمميزي اراضي وساختمانها و مستحدثات با مأمورين مميزي همكاري كنند وهرگاه ازانجام اين تكليف خودداري كنند مأمورين مميزي درمورد اراضي بايريابدون حصار با تشخيص علي الرأس ودرمورد ساختمانها وباغات واراضي محصور با اعلام كتبي قبلي وبا حضور نماينده دادستان وارد ملك شده اوراق مميزي را تنظيم خواهند نمود . تبصره ۴ ضوابط مذكور دراين ماده براي تقويم زمين ويا ساختمان بايد ساده و مشخص وروشن باشد . ماده ۵ محدوده قانوني هرشهر وهمچنين ضوابط مذكور درماده ۴ توسط شهرداري به طرق مقتضي جهت اطلاع عموم اعلام خواهدشد ودرشهرهاي مشمول ماده ۲ اين قانون مالكين زمين ها وساختمان ها ومستحدثات واقع در محدوده شهر يا قائم مقام يا نمايندگان قانوني آنان مكلفند ظرف شش ماه ازتاريخ اعلام شهرداري مشخصات كامل ملك را با تعيين بها به تفكيك هرقطعه ملك به ترتيب مقرر درماده ۴ كتباً به شهرداري اعلام دارند وهرگاه درمهلت مقررنسبت به اعلام بها اقدام نكنند عوارض متعلقه براي مدت تأخير به دوبرابر افزايش خواهد يافت . ماده ۶ هرگاه پس از اعلام ضوابط طبق ماده ۵ وقطعيت مميزي معلوم شود كه بهاي اعلام شده ازطرف مالك يا قائم مقام يا نماينده قانوني اوكمتر ازهفتاددرصد ( ۷۰% ) قيمت ملك برطبق ماده ۴ اين قانون است مابه التفاوت عوارض ازتاريخ برقراري تا تاريخ قطعيت مميزي به دوبرابر افزايش خواهد يافت . ماده ۷ شهرداري بايد پايان مميزي هرمنطقه را به وسيله نشرآگهي درجرايد كثيرالانتشار والصادق آن درمعابر عمومي ووسائل مقتضي ديگر به اطلاع مالكين آن منطقه برساند وبه علاوه نتيجه مميزي هرملك را به وسيله پست به مالك اطلاع دهد . مؤديان عوارض نيز مي توانند به مراجعه مربوط كه درآگهي مذكور تعيين خواهد شده مراجعه وازنتيجه مميزي اطلاع حاصل نمايند درصورتي كه نسبت به مميزي خود اعتراض داشته باشند مي توانند ظرف چهارماه از تاريخ نشر آگهي درجرايد دلائل ومدارك اعتراض خود را به كميسيون رسيدگي مذكور درماده ۱۸ اين قانون تسليم دارند ودرصورت عدم اعتراض مميزي قطعي خواهد بود . ماده ۸ اعتراضات راجع به مميزي درمورد اختلاف مساحت اراضي ومستحدثات ومحل وقوع ملك وتطبيق مشخصات ملك باضوابط وموضوع ماده ۴ اعلام شده ازطرف شهرداري درشهرهاي مشمول ماده ۲ اين قانون وهمچنين رسيدگي به اعتراضات راجع به ارزيابي املاك وحقوق كسب و پيشه وميزان آن مربوط به اجراي طرح هاي نوسازي واصلاح وتوسعه معابر دركليه شهرداري هاي كشور دركميسيوني مركب ازسه نفر افراد محلي بصيرومطلع درتقويم املاك كه يك نفر آن از طرف انجمن شهر و يك نفر ازطرف رئيس دادگاه شهرستان ويك نفر ازطرف وزارت كشورتعيين شود به عمل خواهد آمد ، تصميم اكثريت اعضاء كميسيون دراين مورد قطعي ولازم الاجرااست ورسيدگي به ساير اختلافات ناشي ازاجراي اين قانون منحصراً درصلاحيت كميسيون رفع اختلاف موضوع ماده ۷۷ قانون شهرداري مي باشد . تبصره ۱ تشريفات رسيدگي وپرداخت حق الزحمه اعضاء كميسيون طبق آئين نامه اي كه به تصويب وزارت كشور خواهد رسيد مشخص مي شود . وزارت كشورتعداد كميسيون هاي رسيدگي وكميسيون هاي رفع اختلاف را درهرشهرداري با توجه به وسعت شهر وميزان اعتراضات تعيين مي كند . تبصره ۲ قبول اعتراض مؤدي راجع به مميزي دركميسيون ماده ۸ موكول به آن است كه عوارض ملك خود را بر اساس اعلام بهائي كه خودمالك طبق ماده ۴ نموده است بپردازدو رونوشت يا فتوكپي قبض پرداخت را به ضميمه برگ اعتراض به دفتر شهرداري براي ارسال كميسيون تسليم كند مگر اينكه بهاي اعلام شده ازطرف مالك مشمول حدنصاب بخشودگي باشد . ماده ۹ مميزي هايي كه طبق مقررات اين قانون ازطرف شهرداري به عمل آيد تا پنج سال ملاك وصول عوارض خواهد بود مگراينكه ظرف اين مدت تغييرات كلي دراعيان ملك داده شود به نحوي كه قيمت آن را بيش از ۵۰% افزايش يا كاهش دهد كه دراين صورت مؤدي مكلف است مراتب را به شهرداري اعلام نمايد وميزان افزايش يا كاهش قيمت براساس مقررات اين قانون تعيين واز سال بعد ملاك وصول خواهد شد . شهرداري هاي مشمول به اين قانون مكلفند هرپنج سال يكبار مميزي عمومي را تجديد كنند وهرگاه درپايان مدت پنج سال تجديد مميزي به عمل نيامده باشد مميزي قبلي تا اعلام نتيجه مميزي جديد معتبر خواهد بود . ماده ۱۰ عوارض هرسال دراول فروردين ماده آن سال تحقق مي يابد وبايدحداكثر تا پايان همان سال به شهرداري پرداخت گردد . تبصره ۱ از عوارض مؤدياني كه ظرف مدت مذكور عوارض متعلق به هرملك را بپردازند ده درصد عوارض آن سال به عنوان جايزه منظور و كسرخواهد شد . تبصره ۲ ساختمانهاي اساسي كه به جاي ساختمانهاي كهنه وقديمي نوسازي و تجديد بنا شود به مدت سه سال ازتاريخ اتمام بنا مشخص شده درپروانه ساختمان از پرداخت عوارض موضوع اين قانون معاف خواهند بود . تبصره ۳ بهاي اعياني پاركينگ هاي اختصاصي درهرساختمان دراحتساب عوارض منظور نخواهد شد . ماده ۱۱ نسبت به اراضي واقع درمحدوده شهر كه فاقد ساختمان اساسي بوده ويا باغ شهري به آن اطلاق نشود درصورتي كه تايك سال بعد از پايان مهلت مقرر درماده ۵ مالكين يا قائم مقام نمايندگان قانوني آنها مشخصات و بهاي ملك خود را به شهرداري اعلام نكنند شهرداري هاي مشمول ماده ۲ اين قانون مكلفند اين گونه املاك را به تصرف در آورده و به قائم مقامي مالك از طرق مزايده با رعايت آئين نامه معاملات شهرداري و براساس قيمت منطقه اي به فروش برسانند ومطالبات خود را به انضمام جرائم و هزينه هاي مطعلقه به اضافه ۵ % قيمت ملك به سود برنامه نوسازي ازمحل بهاي ملك برداشت نموده مابقي را درحساب سپرده ثابت شهرداري دربانك نگهداري كنند تادرصورت مراجعه مالكين يا نمايندگان قانوني آنان درمقابل اخذرسيد به آنها پرداخت شود وهرگاه ظرف ده سال مالك ملك يا نمايندگان قانوني آنان مراجعه ننمايند ووجه مذكور به حساب درآمد نوسازي منظور خواهد شد . تبصره ۱ هرگاه مالكيت ملك محل اختلاف باشد مدت ده سال مذكور دراين ماده ازتاريخ صدور حكم نهايي مبني بررفع اختلاف شروع مي شود . تبصره ۲ ساختمان اساسي مذكور دراين قانون به ساختماني اطلاق مي گردد كه ارزش آن براساس ضوابط مندرج درماده ۴ اين قانون برابر حداقل ۲۰% بهاي كل زمين باشد مرجع رسيدگي به اختلاف حاصله دراين مورد كميسيون مذكور درماده ۸ اين قانون است . تبصره ۳ شهرداري مكلف است وضع املاك كه مشمول اين ماده را قبل از انتشار آگهي مزايده با حضورنماينده دادستان صورت مجلس كنند . تبصره ۴ درصورتي كه مالكين اين گونه اراضي قبل از انتقال قطعي ملك مشخصات بهاي ملك خود را به شهرداري اعلام دارند وعوارض وجرائم مربوط را نقداً بپردازند عمليات شهرداري درهرمرحله اي كه باشد متوقف خواهدشد . ماده ۱۲ شهرداري هاي مشمول ماده ۲ اين قانون مكلفند ظرف دوماه ازتاريخ انقضاء  مهلت مقرر درماده ۱۰ مشخصات مؤدياني كه نسبت به پرداخت عوارض املاك خود اقدام نكرده اند مؤسسات برق و گاز تسليم كنند و مؤسسات مذكور مكلفند بااعلام مهلت دوماه به مؤدي هرگاه مطالبات شهرداري تاانقضاء مهلت وصول نشود نسبت به قطع برق و گاز محل سكونت ملكي او اقدام كنند . تبصره ۱ آئين نامه اجرائي اين ماده وسيله وزارت كشور ووزارت آب و برق تنظيم و پس از تصويب هيأت دولت به مورد اجرا گذارده مي شود . ماده ۱۳ در هرمورد كه عوارض  يا حق مرغوبيت موضوع اين قانون به يك ملك تعلق  گيرد وقطعي گردد بر مالك كه مسئول پرداخت است عين ملك وسيله تأمين مطالبات شهرداري بوده وشهرداري مكلف است در صورتي كه مالك عوارض يا حق مرغوبيت را ظرف مهلت هاي مقرر با رعايت آئين نامه مذكور در تبصره ۱ ماده ۲ نپردازد با صدور اجرائيه نسبت به وصول طلب خود ازمالك يا استيفاء آن ازعين ملك اقدام كند . تبصره ۱ ادارات و دوائر اجراي سبت بنا به تقاضاء شهرداري مكلف به صدور اجرائيه و تعقيب عمليات اجرايي طبق مقررات مربوط به اجراي اسناد رسمي لازم الاجرا مي باشد . تبصره ۲ درقبال اجرائيه هاي صادره مربوط به اين ماده بازداشت شخص مؤدي مجاز نيست . ماده ۱۴ مؤدياني كه تاپايان هرسال عوارض مقرر دراين قانون را نپردازند ازآغاز سال بعد ملزم به پرداخت صدي نه زيان ديركرد درسال به نسبت مدت تأخيرخواهند بود وشهرداري مكلف است پس از پايان شش ماه اول سال بعد طبق مقررات ماده ۱۳ اين قانون نسبت به استيفاي مطالبات خود اقدام كند . ماده ۱۵ شهرداري هاي مشمول ماده ۲ اين قانون مكلفند با راهنمايي وزارت كشور برنامه عمليات نوسازي وعمران واصلاحات شهررا براي مدت پنج سال براساس نقشه جامع شهر ودرصورتي كه فاقد نقشه جامع باشند براساس احتياجات ضروري شهر وبارعايت اولويت آنها درحدود منابع مالي مقرر دراين قانون وسائل امكانات مالي شهرداري تنظيم كرده وپس از تصويب انجمن شهر وتأييد وزارت كشور طرح هاي مربوط را براساس آن اجرا كنند . ماده ۱۶ شهرداري ها مكلفند براي هريك ازطرح هاي نوسازي وعمران وايجاد تأسيسات شهري و توسعه و احداث و اصلاح معابر بدواً نقشه كاملي تهيه وسپس توسط هيأت هاي ارزيابي فهرست جامعي حاوي مقدارمساحت و تعداد اشجارو ميزان حق ريشه هرملك كه درمعرض عمليات قرار مي گيرد وتصرف مي شود با تعيين بهاي هريك ازآنها براساس ماده ۱۸ اين قانون و همچنين ميزان مرغوبيتي كه مالك مكلف به پرداخت آن مي باشد و درصورت امكان نام مالك و شماره پلاك ملك تنظيم نموده وضمن تأمين اعتباركافي براي تصويب انجمن شهرفرستاده وپس ازتصويب انجمن براي تأييدبه وزارت كشور ارسال دارند . تبصره ۱ شهرداري ملكف است به محض شروع عمليات نقشه كشي وارزيابي مراتب را درجرايد كثيرالانتشار وبا الصاق آگهي درمحل به اطلاع عموم برساند . تبصره ۲ نحوه تشكيل هيأت هاي ارزيابي وطرز اعلام طرح هاي مصوب و تعيين مدت قبول اعتراضات وترتيب رسيدگي به آنها طبق آئين نامه اي كه به وسيله وزارت كشور تهيه و به تصويب هيأت وزيران خواهد رسيد معين مي گردد . تبصره ۳ هيأت هاي ارزيابي وهمچنين كميسيون رسيدگي موضوع ماده ۸ اين قانون مكلفند درارزيابي واعلام نظر نسبت به بهاي املاكي كه مشمول پرداخت حق كسب و پيشه مي باشند مقررات تبصره ماده ۲۷ اين قانون را رعايت كنند . ماده ۱۷ همين كه طرح مصوب انجمن شهرازطرف وزارت كشور تأييد وبراي اجرابه شهرداري ابلاغ شد شهرداري مكلف است ظرف يك ماه جزئيات طرح مصوب و تاريخ شروع و مدت تقريبي اجراي آن را جهت اطلاع عموم اعلام وظرف سه ماه پس از اعلام  مزبورنسبت به پرداخت قيمت اراضي و اماكن و مستحدثات مشمول طرح مصوب با رعايت ماده ۲۰ اين قانون به صاحبان اين املاك يا متوليان يا متصديان موقوفه يا قائم مقام يا نمايندگان قانوني آنان اقدام و سپس با دو ماه مهلت براي تخليه ملك نسبت به تصرف و تخريب آن عمل كنند و عدم مراجعه مالك يا مالكين براي دريافت بها مانع ازاجراي طرح نخواهد بود لكن درمواردي كه مالكين به ارزيابي انجام شده درمهلت مقرر اعتراض نموده باشند شهرداري مكلف است قبل ازتخريب بنا وضع اعياني را با حضور مالك يا متولي موقوفه و نماينده دادستان شهرستان ويكي ازمأمورين فني خود صورت مجلس كند هرگاه با وجود دعوت كتبي شهرداري مالك يا متولي موقوفه براي تنظيم صورت مجلس حاضرنشودحضورنماينده دادستان براي تنظيم صورت مجلس كافي است واين صورت مجلس ملاك رسيدگي و اظهارنظرخواهد بود . تبصره ۱ اعتراض به ارزيابي مربوط به طرح هاي توسعه واصلاح واحداث معابر و نوسازي محلات وتأمين نيازمندي هاي عمومي شهردرهيچ مورد مانع عمليات شهرداري دراجراي طرح هاي مزبور نخواهد بود .  ماده ۱۸ ارزيابي املاك وتعيين غرامت وپرداخت آن به مالكين كه تمام يا قسمتي ازملك آنها دراجراي طرح هاي نوسازي واحداث واصلاح وتوسعه معابر و تأمين نيازمندي هاي عمومي شهرمورد تصرف قرارمي گيرد ودريافت حق مرغوبيت ازكساني كه ملك آنها براثر اجراء طرح هاي مذكور مرغوب مي شود به شرح زيرخواهد بود : الف _ درمورد اعياني به نسبت خسارت وارده به ملك ارزيابي وپرداخت مي شود ودرمورد عرصه ارزش آن به مأخذ بهاي يك سال قبل ازتاريخ ارزيابي به اضافه شش درصد تعيين مي گردد ودرصورتي كه اين قيمت بيش ازبهاي ملك درتاريخ انجام ارزيابي باشد بهاي زمان ارزيابي ملاك عمل خواهد بود . ب_ منتفي است . تبصره  درصورتي كه صدور پروانه ساختماني اعم از مسكوني وتجاري وغيره براثراجراي طرح درباقي مانده ملك ازنظر مقررات شهرسازي براي شهرداري مقدور نباشد و مالك پيشنهاد فروش آن رابه شهرداري كند ، شهرداري مكلف است باقي مانده ملك را هم به بهاي قطعي شده خريداري وتصرف كند كه دراين صورت ديگر مطالبه ودريافت حق مرغوبيت موضوعاً منتفي است . ماده ۱۹ هرگاه درنتيجه اجراي طرح هاي شهرداري تمام يا قسمتي ازمعابر به صورت متروك درآيد آن قسمت متعلق به شهرداري بوده وهرگاه شهرداري قصد فروش آن را داشته باشد مالك مجاور درخريد آن حق تقديم خواهد داشت . ماده ۲۰ شهرداري مكلف است بهاي عرصه واعيان ابنيه واماكن ومستحدثات مشمول طرح هاي عمراني ونوسازي واحداث واصلاح وتوسعه معابر وهمچنين حق كسب وپيشه وتجارت موضوع ماده ۲۷ اين قانون را نقداً پرداخت كند . درمورد بهاي اراضي فاقد ساختمان درتهران تادوميليون ريال ودرسايرشهرها تا پانصد هزارريال نقد و بقيه اقساط مساوي پنج ساله بابهره صدي نه درسال ازطرف شهرداري پرداخت مي شود . تبصره ۱ پرداخت اقساط مذكور دراين ماده به موجب قبوض مخصوص قابل انتقال خواهد بود كه اصل وبهره آن در سررسيد ازطرف شهرداري به دارنده قبض پرداخت مي شود وبهره اين قبوض ازپرداخت هرگونه ماليات معاف است. ترتيب اجراي اين تبصره به موجب آئين نامه اي خواهد بود كه به وسيله وزارت كشور تهيه وبه تصويب هيأت وزيران خواهد رسيد . تبصره ۲ شهرداري مكلف است قبوض مذكور دراين ماده را به طور كلي بابت بهاي اراضي واملاكي كه به فروش مي رساند وقبوض اقساطي هرسال را بابت عوارض همان سال قبول كند . تبصره ۳ درمورد املاكي كه طبق اين قانون به شهرداري ها منتقل مي شود آن قسمت از هزينه هاي ثبتي ومالياتي وتنظيم سندكه به عهده مالك است وسيله شهرداري پرداخت وازمانده طلب انتقال دهنده كسرخواهد شد لكن مطالبات قطعي شده شهرداري بابت عوارض ملك مورد معامله ازوجوه نقدي كه به مالك پرداخت مي شود كسر مي گردد . ماده ۲۱ درمورد اراضي واملاكي كه قبل از تصرف شهرداري به موجب اسناد رسمي مورد معاملات شرطي ورهني واقع گرديده درصورتي كه تمامي مساحت ملك به تصرف شهرداري درآمده وموعد پرداخت طلب دائن نرسيده باشد موعد آن حال مي شود وپس از اجراي مقررات اين قانون درموقع تنظيم سند انتقال اگر مالك دين خودرا نپرداخته وملك آزاد نشده باشد شهرداري طلب دائن را حداكثر تاميزان بهاي ملك مورد تصرف ( با رعايت مقررات ماده ۲۰ ) اين قانون به دائن مي پردازد وبااين ترتيب معامله رهني يا شرطي قانوناً فك شده محسوب مي شود ودرصورتي كه بهاي املاك واراضي مورد تصرف زائد براصل طلب دائن باشد مازاد به مالك پرداخت وملك به شهرداري منتقل مي شود . هرگاه شهرداري قسمتي ازملك را تصرف نمايد پرداخت غرامت به مالك مولول به توافق مالك ودائن خواهد بود د ر صورت عدم توافق غرامت درصندوق ثبت توديع واداره ثبت مكلف است به درخواست شهرداري نسبت به قسمتي كه به تصرف شهرداري درآمده است سند تفكيكي به نام شهرداري صادر كند وبقيه ملك دررهن دائن باقي خواهد ماند . تبصره درموردي كه تمامي ملك به تصرف شهرداري درمي آيد شهرداري به بستانكاراخطارمي كند كه درروز مقرر جهت دريافت طلب خود وانجام تشريفات فك رهن ملك مشمول تصرف دردفتر خانه اسنادرسمي حاضرشود وهرگاه بستانكار به اين اخطار عمل نكند شهرداري حداكثر تاميزان بهاي ملك ( وجه نقد يا قبوض اقساطي ) بابت طلب بستانكاردراداره ثبت توديع مي كند ودفتر خانه اسناد رسمي مربوط مكلف است معامله رهني يا شرطي را فك كند . ماده ۲۲ شهرداري ها مجازند اراضي واملاكي را كه طبق اين قانون به ملكيت خوددرمي آورند ( به استثناء اراضي واملاك موضوع ماده ۲۴ اين قانون ) به منظور نوسازي به موجب قراردادودرقبال اخذ تضمينات كافي به شركت ها ومؤسساتي كه با سرمايه كافي وصلاحيت فني تشكيل يافته اند واگذاركنند . صلاحيت فني ومالي اينگونه شركت ها به طور كلي وبرتري طرح هاي عمراني آنها براساس نقشه جامع شهر درهرمورد بايد ازطرف شهرداري پيشنهاد شده انجمن شهرآن را تصويب ووزارت كشور تأييد كند . شهرداري ها بهاي اين گونه اراضي واملاك وهزينه هاي پرداختي رابه ترتيبي كه پرداخت وتعهد نموده اند به علاوه درصد ازشركت ها ومؤسسات مذكوردريافت خواهند داشت . شركت ها و مؤسسات مذكور دراين ماده مادام كه طرح مصوب را طبق قرارداد منعقده اجراء ننموده اند حق واگذاري تمام يا قسمتي ازاراضي واملاك مورد قراردادرا به غيره ندارند . تبصره  آئين نامه اجرائي اين ماده وشرايط فسخ قرارداد وسيله وزارت كشورتهيه و به تصويب هيأت وزيران خواهد رسيد . ماده ۲۳ شهرداري ها داراي اختيار نظارت برطرز استفاده اراراضي داخل محدوده وحريم شهرازجمله تعيين تعداد طبقات وارتفاع ونماسازي وكيفيت ساختمان ها براساس نقشه جامع شهرومنطقه بندي آن بارعايت ضوابط ومعيارهائي كه ازطرف شوراي عالي شهرسازي تعيين ووسيله وزارت كشور ابلاغ خواهدشد هستند وبا استفاده ازاختيارات فوق مكلف به مراقبت دررشد متناسب وموزون شهرها وتأمين تسهيلات لازم براي زندگي اجتماعي خواهند بود . تبصره ۱ شهرداري ها مجازند مادام كه نقشه جامع شهرتهيه و تصويب نشده است ايجاد ساختمان واحداث هرگونه بنا و تأسيساتي را درقسمتي ازمحدوده شهرفقط براي يكبار وبا ذكرعلت ازتاريخ اجراي قانون نوسازي حداكثر براي مدت سه سال ممنوع اعلام كنند و پس از تهيه وتصويب نقشه جامع شهر مكلفند حداكثر ظرف دو سال نقشه هاي تفصيلي را تهيه واراضي وباغ ها واملاكي را كه براساس نقشه مذكور درمعرض طرح هاي احداث وتوسعه معابروميادين واقع مي شود مشخص نموده و احداث هرگونه بنا وتأسيسات رادراين گونه اراضي ممنوع كنند . اينگونه اراضي و همچنين اراضي باير ومزروعي وباغ ها واقع بين محدوده خدمات شهري مصوب انجمن شهرو محدوده قانوني شهرمادام كه اجازه ساختمان داده نمي شود ازپرداخت عوارض نوسازي معاف مي باشند . تبصره ۲ شهرداري هاي مشمول ماده ۲ اين قانون مكلفند ازتاريخ اعلام وزارت كشور ظرف سه سال نقشه جامع شهر را تهيه و تنظيم وبراي تصويب پيشنهاد كنند . تبصره ۳ ملغي شده است . ماده ۲۴ شهرداري ها مي توانند درموقع تنظيم واجراي طرح هاي نوسازي و هنچنين توسعه يا احداث معابري كه عرض آنها حداقل بيست متر باشد با رعايت نقشه جامع يا نقشه هادي شهر طرح هاي مربوط را به تناسب موقعيت محل وضوابطي كه وزارت كشور تعيين واعلام خواهد كرد وسيع تر ازميزان مورد احتياج طرح تنظيم واجراء نموده واراضي مازاد را درصورت عدم احتياج ازطريق مزايده وبا رعايت آئين نامه معاملات شهرداري به فروش رسانيده وجوه حاصله را به حساب درآمد نوسازي وعمران شهري موضوع اين قانون منظوركنند . تبصره دراجراي مقررات ماده فوق شهرداري ها مكلفند راه عبور متعارفي براي باقي مانده ملك تأمين كنند . ماده ۲۵ درهرمورد كه به موجب اين قانون ملكي بايد به شهرداري منتقل شود هرگاه مالك از امضاء سندانتقال ملك استنكاف كند يا مالكيت زمين واعياني به نحوي ازانحاء متنازع فيه بوده ومالك مشخص نباشد وهمچنين دراجراي مفاد ماده ۱۱ اين قانون دادستان شهرستان يا نماينده اواسناد انتقال ودفاتر مربوط را امضاء خواهد كرد . درصورتي كه تملك يا خريد شهرداري براي اجراي طرح هاي نوسازي و عمران واصلاح واحداث وتوسعه معابرباشد بهاي ملك با رعايت تبصره ۳ ماده ۲۰ اين قانون به صندوق ثبت سپرده خواهد شد. ماده ۲۶ مساجد واماكن مقدسه اسلامي ومعابد اقليت هاي مذهبي ( مسيحي _ زردشتي _ كليمي ) ومدارس قديمه طلاب علوم ديني به گواهي سازمان اوقاف ازپرداخت عوارض وحق مرغوبيت واراضي وساختمانهاي متعلق به وزارتخانه و مؤسسات دولتي وتأسيسات سازمان تربيت بدني وپيشاهنگي ايران وكتابخانه هاي عمومي شهر و هنچنين آن قسمت از اراضي واملاك شركت ها ومؤسسات آب و برق و گاز وتلفن متعلق به دولت كه براي فعاليت هاي مربوط به آب و برق و گاز و تلفن مورد استفاده مي باشد ازپرداخت عوارض موضوع اين قانون معاف خواهند بود . تبصره ۱ شركت ها ومؤسسات دولتي ووابسته به دولت كه با اصول بازرگاني اداره مي شود يا مشمول پرداخت ماليات هستند مشمول پرداخت عوارض وحق مرغوبيت موضوع اين قانون نيز مي باشند . تبصره ۲ اراضي واملاك ومستحدثات ملكي متعلق به موقوفات خاندان شاه معدوم وسازمان خدمات اجتماعي وهلال احمر ايران از پرداخت عوارض موضوع اين قانون معاف مي باشند . معافيت ساير مؤسسات خيريه منوط به پيشنهاد شهرداري وتصويب انجمن شهروتأييد وزارت كشورخواهد بود . تبصره ۳ موقوفاتي كه توليت آنها با نايب ولي عصراست به طوركلي وهمچنين اراضي و املاك ومستحدثات موقوفات عام به شرط گواهي سازمان اوقاف ازپرداخت عوارض موضوع اين قانون معاف مي باشند ولي عوارض موقوفات خاص ازموقوفات عليهم ويا متولي ( به اختيار شهرداري ) دريافت مي شود درصورتي كه اراضي موقوفات موضوع اين تبصره يا اراضي غيرموقوفه به اشخاص حقيقي يا حقوقي واگذارويا اجاره داده شده يا بشود ودرسند اجاره ويا واگذاري حق ايجاد بنا ومستحدثات واخذسند مالكيت اعياني براي اشخاص منظورشده باشد اشخاص مذكور ازنظرپرداخت عوارض موضوع اين قانون درحكم مالك محسوب ومكلفند طبق مقررات اين قانون نسبت به پرداخت عوارض عمل واقدام كنند . تبصره ۴ وزارتخانه ها ومؤسسات دولتي ووابسته به دولت ومؤسسات خيريه براي ايجاد ساختمان مؤسسات خود مكلف به دريافت پروانه ساختمان ازشهرداري و رعايت ماده ۱۰۰ قانون اصلاحي شهرداري مصوب سال ۱۳۴۵ وساير مقررات مذكور درقانون شهرداري ها واين قانون راجع به ايجاد بنا مي باشند . تبصره ۵ خانه ها واماكني كه درتصرف يا مالكيت اشخاص حقيقي ياحقوقي است وطبق قانون حفظ آثار ملي مصوب آبان ماه ۱۳۰۹ شمسي يا ماده واحد قانون مصوب آذرماه ۱۳۵۲ شمسي درفهرست آثارملي ايران به ثبت رسيده يا مي رسند درصورتي كه محل كسب و پيشه وتجارت نباشد ازپرداخت عوارض وحق مرغوبيت موضوع اين قانون معاف مي باشند . ماده ۲۷ پرداخت حق كسب و پيشه يا تجارت اشخاص ( اعم از مستأجر يا متصرف يا خود مالك ) كه محل كارآنان در اثراجراي طرح هاي احداث وتوسعه معابرو نوسازي وعمران شهري ازبين مي رود به عهده شهرداري مي باشد . مشروط براينكه قبل از اعلام مقرردرماده ۱۶ اين قانون ملك محل كسب و پيشه ويا تجارت باشد ترتيب اجراي اين ماده ونحوه تعيين وتشخيص وپرداخت حق كسب و پيشه يا تجارت طبق آئين نامه اي خواهدبود كه وسيله وزارت كشورتهيه وبه تصويب هيأت وزيران خواهدرسيد . تبصره غرامت زمين زيربناي محل كسب وپيشه باتوجه به اينكه حق كسب و پيشه آن پرداخت گرديده تعيين وبه مالك پرداخت مي شود . ماده ۲۸ سايرعوارض شهرداري كه براساس آئين نامه هاي اجرائي وصول عوارض شهرداري موضوع ماده ۷۴ قانون اصلاح پاره اي ازمواد والحاق موادجديد به قانون شهرداري مصوب سال ۱۳۴۵ به مرحله قطعيت برسد در صورت عدم پرداخت طبق تبصره هاي ماده ۱۳ اين قانون با صدور اجرائيه وصول خواهد شد . ماده ۲۹ عوارض اراضي واقع درمحدوده شهر كه آب لوله كشي وبرق آن تأمين شده وفاقدساختمان اساسي مي باشد دو برابر ميزان مقرر درماده ۱۲ اين قانون خواهدبود . تبصره ۱ درصورتي كه مالكين اين گونه اراضي طبق نقشه شهرداري به نرده كشي و ايجاد فضاي سبزدراراضي مزبور اقدام كنند مشمول مقررات اين ماده نبوده و عوارض به مأخذ مقرردرماده ۱۲ اين قانون وصول خواهد شد . تبصره ۲ درپروانه هاي ساختماني كه ازطرف شهرداري ها صادرمي شود بايد حداكثر مدتي كه براي پايان يافتن ساختمان ضروري است قيد گردد وكساني كه درميدان ها ومعابر اصلي شهر اقدام به ساختمان مي كنند بايد ظرف مدت مقرر درپروانه ها ساختمان خود را به اتمام برسانند ودرصورتي كه تادوسال بعدازمدتي كه براي اتمام بنا درپروانه قيد شده بازهم ناتمام بگذارند عوارض مقرر دراين قانون به دوبرابر افزايش يافته وازآن به بعد نيز اگر ساختمان همچنان ناتمام باقي بماند براي هردوسالي كه بگذرد عوارض به دوبرابر مأخذ دوسال قبل افزايش خواهد يافت تابه ۴ درصد بالغ گردد . ابنيه ناتمام كه ازطرف مقامات قضائي توقيف شده باشد مشمول اين ماده نخواهد بود . ماده ۳۰ شهرداري ها مكلفند مفاصاحساب پرداخت كنندگان عوارض را حداكثر ظرف پانزده روز                     ( ازتاريخ پرداخت) تسليم مؤدي كنند يا با پست سفارشي ارسال دارند. تبصره  هرگاه مؤدي عوارض قطعي شده موضوع اين قانون را به شهرداري پرداخت كند وشهرداري ظرف مدت مقرر دراين ماده نسبت به صدوربرگ مصافاحساب اقدام نكند قبض پرداخت عوارض درحكم مفاصاحساب عوارض نوسازي آن سال ملك مي باشد . ماده ۳۱ شهرداری ها می توانند برای تأمین نیازمندی های شهری وعمومی وعمران ونوسازی با تصویب انجمن شهر و تأیید وزارت کشور اراضی واملاک واقع بین حد مصوب فعلی هرشهر تاحدنهائی مشخص درنقشه جامع آن شهر را ظرف پنج سال پس از تصویب نقشه جامع با پرداخت بها تملک وتصرف کنند . تبصره ۱ هرگاه تمام یا قسمتی ازاراضی واملاکی که دراجرای این ماده خریداری می شود درمناطق صنعتی که درنقشه جامع شهر منظور شده است واقع شده باشد شهرداری ها می توانند برای انتقال کارگاه ها وکارخانجات وامثال آن از داخل شهر به مناطق صنعتی ازاراضی مزبور به میزانی که برای استقرار آنها ضروری تشخیص می شود به صاحبان موسسات مذکور منتقل نموده وبهای آن را به مأخذ تمام شده به اضافه ده درصد ازآنان دریافت دارند . تبصره ۲ مرجع رسیدگی به اختلافات ناشی از اجرای این ماده کمیسیون مذکوردرماده ۱۸ این قانون می باشد . و طرح اختلاف درکمیسیون مزبور مانع تصرفات شهرداری نمی باشد . تبصره ۳ ملاک ونحوه ارزیابی اینگونه اراضی واملاک ومستحدثات وتعیین مقدار مساحتی ازاراضی مزبور که مشمول مقررات این ماده می باشد ومدت وترتیب و طرز پرداخت قیمت املاک مزبور وبه طورکلی طرزاجرای این ماده وتبصره ۱ آن طبق آئین نامه ای است که وزارت کشور تهیه نموده و به تصویب کمیسیون کشور و دادگستری ومجلسین برسد . ماده ۳۲ هرگاه ممیزین در اجرای مقررات این قانون در تنظیم اوراق ممیزی تمام واقع را ذکر نکنند یا برخلاف واقع چیزی ذکر کنند بطوریکه قیمت تعیین شده املاک و مستحدثات در اوراق مذکور با قمیت واقعی آنها براساس ضوابط مندرج در این قانون و آیین نامه مربوط بیش از ۲۰% (اعم از اضافه یا نقصان ) اختلاف داشته باشد به حبس جنحه ای از سه تا شش ماه محکوم خواهند شد . تبصره : ارزیابانی که در اجرای این قانون قیمت ملک را بیش از ۲۰% بیشتر یا کمتر از بهای عادله منظور کنند به کیفر مقرر در این ماده محکوم خواهند شد . اعضای کمیسیون ماده هشت از لحاظ حدود وظایف و تخلفات مشمول مقررات قانون راجع به کارشناسان رسمی می باشند . ماده ۳۳ سازمان های مذکور در ماده ۱۱۱ الحاقی به قانون شهرداری مصوب سال ۱۳۴۵ در تصرف ابنیه و اراضی جهت اجرای طرح های مربوط از مقررات این قانون استفاده خواهند کرد . ماده ۳۴ قانون اصلاح قانون توسعه معابر مصوب تیرماه ۱۳۲۰ از تاریخ اجرای این قانون ملغی است . لیکن طرح های مصوب توسعه معابر که از طرف شهرداری قبل از اجرای این قانون آگهی شده باشد تا پایان اجرای آن تابع مقررات قانون اصلاح قانون توسعه معابر خواهد بود . ماده ۳۵ مقررات مربوط به نوسازی و عمران توسعه واحداث و اصلاح معابر مندرج در این قانون جایگزین قانون اصلاح قانون توسعه معابر اشاره شده در مواد قانون اصلاح پاره ای از مواد و الحاق مواد جدید به قانون شهرداری مصوب سال ۱۳۴۵ و سایر قوانین خواهد بود . ماده ۳۶ تبصره ۴ ماده ۹۶ و تبصره ۳ ماده ۹۹ قانون اصلاح پاره ای از مواد و الحاق مواد جدید با قانون شهرداری مصوب سال ۱۳۴۵ از تاریخ تصویب این قانون ملغی است . لایحه قانون اصلاح قسمتی از مقررات  قانون نوسازی و عمران شهری  مصوب ۱۳/۶/۱۳۵۸   ماده واحده ارزیابی تملک املاک و اراضی واقع در طرح بهسازی و عمران جنوب تهران از شمول مقررات قانون نوسازی و عمران شهری و آیین نامه های مربوطه شهرداری ، خارج طبق ضوابط زیر نسبت به ارزیابی تملک عرصه و اعیان و حقوق متصوره از جمله حق کسب پیشه واقع در طرح مذکور اقدام خواهد شد . تبصره ۱ تعیین بهای اراضی وابنیه ومستحدثات وسایر حقوق متصوره اشخاص که ملکشان درطرح قرار      می گیرد ضمن دعوت ازمالک یا متصرف ازطریق توافق بین سازمان بهسازی وعمران جنوب با مالکین ویا متصرفینی که تصرفاتشان مستند به دلایل کافی بوده باشد به عمل می آید ودرصورت عدم مراجعه درمهلت مقرر دردعوتنامه ویا عدم حصول توافق نسبت به بهای ملک وسایر حقوق متصوره موضوع ظرف ۵ روز در هیأتی مرکب ازشهردارتهران _ مدیرعامل سازمان بهسازی وعمران جنوب _ داستان تهران _ مدیرکل ثبت تهران ویا نمایندگان آنان مطرح وبا جلب نظر کارشناس و یا هیأتی ازکارشناسان رسمی دادگستری اقدام به ارزیابی خواهدشد ورأی هیأت مذکور قطعی ولازم الاجراء است . تبصره ۲ ملاک تعیین قیمت اراضی وابنیه ومستحدثات وتأسیسات وسایرحقوق اعم ازحق کسب و پیشه وغیره بهای عادله زمان ارزیابی خواهد بود . تبصره ۳ کارشناسان رسمی منتخب هیأت کلفند ظرف مدت یک هفته ازتاریخ ارجاع ام نظریه قاطع خود را به هیأت اعلام نمایند وهیأت دراولین جلسه نسبت به صدور رأی اقدام می نماید . تبصره ۴ مدلول رأی هیأت درصورتی که حضوراً به مالکین یا صاحبان حقوق ابلاغ نشده باشد با ذکر محدوده مورد رأی به اقامتگاه مالک یا ذوی الحقوق ابلاغ ویا دردو روزنامه کثیرالانتشار آگهی وبا اعطاء مهلت مناسبی که حداکثر از ۱۵ روز تجاوز ننماید به مالکین وصاحبان حقوق ابلاغ می شود تا نسبت به تخلیه ملک وتنظیم سند انتقال اقدام نمایند وچنانچه با انقضاء مهلت مقرر اراضی وابنیه ومستحدثات واقعه درمحدوده طرح تخلیه نگردد سازمان با حضور نماینده دادستان اقدام به تنظیم صورت مجلس لازم وتخلیه وتصرف املاک واراضی یا مستحدثات موضوع طرح می نماید. تبصره ۵ اراضی فاقد مستحدثات واعیانی اعم ازحق ریشه واشجار وغیره پس از تصویب پروژه توسط شهردارتهران بلافاصله با تنظیم صورت جلسه لازم با حضور نماینده دادستان شهرستان تهران به وسیله سازمان تصرف خواهد شد و سپس طبق مقررات فوق اقدام وتصمیم هیأت ابلاغ می گردد . تبصره ۶ سازمان مکلف است بهاء عرصه یا اعیانی یاحقوق کسب وپیشه ویاسایر حقوق متصوره املاک واراضی ومستحدثات واقع درطرح را پس ازصدور رأی از طرف هیأت مذکور درتبصره یک حداکثر ظرف مدت ۵ روز درقبال انتقال املاک ویا حقوق مرقوم پرداخت ودرصورت عدم مراجعه صاحبان حقوق با ایداع آن در صندوق ثبت اسناد واملاک اقدام به تملک وتصرف مورد طرح بنماید اسناد انتقال اینگونه املاک واراضی وسایر حقوق متصوره به وسیله نماینده دادستان به نمایندگی ازطرف اشخاص ذینفع تنظیم می گردد . تبصره ۷ املاک مشمول طرح بهسازی وعمران جنوب تهران ازپرداخت عوارض ومالیات وحق الثبت معاف بوده و حق التحریر دفاتر اسنادرسمی وهزینه کارشناسی به عهده سازمان عمران جنوب است .   آئین نامه ترتیب ممیزی وتشخیص و طرز وصول عوارض ( موضوع تبصره یک  ماده ۲ قانون نوسازی وعمران شهری )  مصوب ۱/۴/۱۳۴۸