اسكولیوز (نام لاتین: scoliosis)
اسكولیوز (نام لاتین: scoliosis)
شرح بیماری
اسكولیوز (انحنای ستون فقرات) خمیدگی بدون درد ستون مهره‌ها كه گاهی حالت پیشرونده داشته و باعث تغییر شك قفسه سینه و پشت می‌شود. این عارضه می‌تواند مهره‌های قفسه سینه‌ای (میانی) یا مهره‌های كمری (پایینی) ستون فقرات را درگیر سازد. این عارضه بیشترین شیوع را در نوجوانان داشته و در دختران شایعتر از پسران است.
علایم شایع
مراحل اولیه:
در مراحل اولیه علایم واضحی وجود ندارد و اسكولیوز توسط پزشك یا مسؤول بهداشت مدرسه در طی معاینات معمول كشف می‌گردد. مراحل پیشرفته:
انحنای قابل مشاهده قسمت بالای تنه. ستون فقرات به شكل S یا كمان درمی آید.
شانه‌ها غیرهم‌تراز شده و مدور می‌گردند.
فرورفتگی قفسه سینه
حركت موجی پشت
به جلو كشیده شدن یك طرف لگن
درد پشت
علل
معمولاً ناشناخته است. اسكولیوز گاهی نتیجه موارد زیر است:
بیماری‌های دستگاه عصبی مركزی، نظیر فلج اطفال یا دیستروفی عضلانی
نقایص مادرزادی ستون فقرات
نابرابری طول پاها
عوامل تشدید كننده بیماری
سابقه خانوادگی اسكولیوز
پیشگیری
در حال حاضر قابل پیشگیری نیست.
عواقب موردانتظار
اسكولیوز اگر زود تشخیص داده شود معمولاً به‌طور كامل قابل اصلاح است. اغلب ممكن است به یك بریس پشت كه روزها بیمار آن را می‌بندد، برای سالیان دراز نیاز باشد.
عوارض احتمالی
تغییر شكل شدید ستون فقرات و دنده‌ها
اختلال در فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های اجتماعی بیمار
اختلال تنفس
عفونت ریه
نارسایی احتقانی قلب
درمان
اصول كلی
تشخیص اسكولیوز براساس معاینه فیزیكی و رادیوگرافی ستون فقرات مطرح می‌گردد.
- بسیاری از موارد اسكولیوز خفیف بوده و درمان چندانی جز درمان فیزیكی به‌منظور تقویت عضلات پشت و اصلاح وضعیت فیزیكی ظاهری بدن نیاز ندارند.
- در مورد كودكانی كه به درمان بیشتری نیازمندند معمولاً استفاده از بریس طبی پشت (گاهی برای چندین سال) توصیه می‌شود. انواع جدیدتر بریس پس از پوشیده شدن كمتر در ظاهر قابل مشاهده بوده و این امكان را فراهم می‌آورند كه فرد مانند افراد عادی لباس بپوشد.
- در مورد بزرگسالان نیازمند درمان، ورزش‌هایی به‌منظور تقویت عضلات پشت توصیه می‌گردد (ورزش انحنای ستون فقرات را اصلاح نمی‌كند). از آنجا كه در بزرگسالان رشد ستون فقرات متوقف شده است، استفاده از بریس پشت مؤثر نیست.
- جراحی برای اصلاح تغییر شكل (تنها در موارد شدید) توصیه می‌گردد.
- اگر طول دوپا نابرابر باشد، كفش مخصوص برای پای كوتاهتر ممكن است تجویز شود.
داروها
داروها در تصحیح این اختلال نقش ندارند. برای ناراحتی خفیف ناشی از عدم تعادل عضلات یا عوارض اسكولیوز می‌توان از داروهای بدون نسخه نظیر آسپیرین یا استامینوفن استفاده كرد.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
نرمش‌های اختصاصی ممكن است بخشی از درمان باشد. اگر استفاده از بریس ضروری باشد، شركت كردن بیمار در فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های ورزشی محدود می‌گردد. برخی فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری ها نظیر شنا و اسب‌سواری ممكن است توصیه شوند چون این فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری ها باعث تقویت عضلات پشت می‌گردند.
رژیم غذایی
رژیم خاصی نیاز نیست.
درچه شرایطی باید به پزشك مراجعه نمود؟
شك به پیدایش اسكولیوز در كودك.
مجید یعقوبی