دستورالعمل خوداظهاری در پایش محیط زیست
تغيير نقش دولت از تصدی گری به سياست گذاري، هدايت و نظارت، توانمندسازي بخشهاي مختلف جامعه و تقویت فرهنگ خوداظهاری در پایش آلودگی های زیست محیطی از سوی صاحبان و مسئولین واحدهای تولیدی، عمرانی، خدماتی و ...... و همچنین افزایش فرهنگ حفاظت محيط زيست و افزايش توجه به حراست آن در کلیه بخش هاي مختلف جامعه از جمله اهداف اجرای طرح خوداظهاری در پایش می باشد.
تاريخچه خوداظهاری .....
ماده192ـ قانون برنامه پنجم توسعه کشور
ماده192ـ بهمنظور كاهش عوامل آلودهكننده و مخرب محيط زيست كليه واحدهاي بزرگ توليدي، صنعتي، عمراني، خدماتي و زيربنايي موظفند:...
استاندارد QS9000
معرفي:
مجموعه الزامات سيستم مديريت كيفيت صنايع خودروسازي امريكا كه عمدتا مربوط به شركتهاي فورد، جنرال موتور وكرايسلر مي باشد تحت عنوان QS9000 شناخته مي شود .آخرين بازنگري اين الزامات كه در سال 1998 منتشر شده است حاوي دو بخش است. بخش اول اين الزامات در ق الب الزامات عناصر بيست گانه ISO9001:1994 تدوين شده است كه در متن هريك ازعناصر بيست گانه الزامات مشترك سه خودروساز بزرگ( Big Three ) به الزامات اصلي استاندارد ISO9001 اضافه شده است. بخش دوم استاندارد حاوي الزامات منحصر به فردهريك از خودروسازان آمريكاي است.اين الزامات توسط كميته اي به نام گروه كاري صنايع خودرو ( AIAG ) كه متشكل از نمايندگان صنايع خودروسازي امريكا است تدوين شده است. QS9000 يكي از شناخته شده ترين الزامات ويژه صنعت خودرو درجهان است كه علاوه بر سازمانهاي طرف قرارداد، خودروسازان آمريكا كه الزام به استقرار اين سيستم دارند، بسياري از قطعه سازان جهان داوطلبانه اقدام به استقرار اين سيستم كرده اند...
استاندارد OHSAS 18001
معرفي:
د ر سال 1998 كميته اي متشكل از انستيتو استاندارد بريتانيا، شركتهاي اصلي گواهي دهنده انگلس تان و ساير سازمانهاي بين المللي استاندارد تشكيل شد كه هدف آن تهيه و تدوين استانداردي واحد بود. ....
استاندارد ISO/TS 16949
معرفي:
با وجود آنكه استانداردهاي سري ISO 9000 به دليل ماهيت مستقل خود، براي بسياري از نهادها به عنوان پايه و اساس ساخت سيستم مديريت كيفيت قرار گرفته، اما برخي از حوزه هاي اقتصادي به خصوص، مانند صنايع خودرو، كه علاقه بيشتري به برآورده شدن خواسته هاي كيفي خود دارند اقدام به تدوين الزامات ويژه خود نموده اند و اجراي اين خواسته ها را براي تامين كنندگان خود الزام نموده اند.
استاندارد ISO /IEC 17025
معرفي:
روند تخصصي شدن فعاليتهاي سازمانها موسسات و سازمانهاي تدوين كننده استاندارد را بر آن مي دارد تا نيازمنديهاي خاصي را جهت حصول اطمينان از كيفيت خدمات اين نوع سازمانها تدوين نمايند. ....
استاندارد ISO 9000
معرفي:
در سال 1987 كميته فني 176 سازمان ايزو ( ISO/TC 176 ) سري استاندارد ISO 9000 را به جهانيان ارائه نمود.
هدف از تدوين اين سري استاندارد به وجود آوردن الگوئي بين المللي براي پياده سازي و استقرار سيستم هاي مديريت و تضمين كيفيت بوده كه مورد استقبال فراوان در سطح دنيا قرار گرفت. ...
استاندارد ISO 14000
معرفي:
استاندارد خانواده ISO 14000 شامل استاندارد هاي بين المللي در رابطه با سيستم هاي زيست محيطي مي باشد. اين استاندارد در سال 1996 ميلادي توسط كميته فني 207 سازمان ايزو به وجود آمد. يك سيستم مديريت زيست محيطي مي تواند به عنوان بخشي از سيستم جامع مديريت به حساب آيد. ...
استاندارد HACCP
معرفي:
HACCP مجموعه الزامات مربوط به سيستم مديريت بهداشت مواد غذايي است كه اين اصطلاح از اول Hazard Analysis & Critical Control Poine “ به معني ” تجزيه و تحليل خط و نقاط كنترل بحراني“ گرفته شده است. براي اولين بار HACCP در سال 1971 در كنفرانس ملي حفاظت مواد غذايي مطرح شد. سپس در سال 1973 سازمان فضا نوردي آمريكا (ناسا) با همكاري شركت پيلسبوري اين سيستم را براي اطمينان از سلامت مواد غذايي فضا نوردي اجرا كردند. اين سيستم در سال 1985 به اطلاع عموم رسيد و در سال 1993 توسط كميسيون كدكس FAO/WHO پذيرفته شد. در سال 1377 اداره استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران آيين كار استفاده از HACCP را تحت عنوان استاندارد ملي 4557 منتشر كرد. ح روف كلمات ”
وظیفه بیمه گر و کارفرما در پیشگیری حوادث ناشی از کار
ایمن سازی محیط کارگاه ومراکز تولیدی وظیفه ای دوگانه است که هم کارفرما و هم دستگاههای دولتی و بیمه ای درقبال آن مسئولند . حوادث ناشی ازکار متاسفانه درکشور ما درسطح بسیار بالائی اتفاق می افتد وهزینه هایی که جامعه چه از نظر اجتماعی وچه از نظر اقتصادی دراین خصوص می پردازد شدیداً نگران کننده است.
حوادثی که در کارگاه ها اتفاق می افتد وموجب ازکارافتادگی، فوت و بیماری کارگران می گردد به یک اندازه کارفرما وسازمان بیمه گر را به چالش می طلبد .ضمن اینکه مشکلات و فشارهای روحی وروانی ناشی از آن که به خانواده های حادثه دیده وارد می شود خود مقوله جداگانه ای است که بار آن را جامعه بطور مستقیم به دوش می کشد. بنابراین برای پیشگیری از حوادث داخل کارگاه که پیامدهای ناگوار آن دامنگیر همگان از جمله کارفرما، سازمان بیمه گر وخانواده های حادثه دیده ودرنهایت جامعه می گردد، دستگاهها ومراکز دولتی و بیمه ای نیز مکلفند با اتخاذ تدابیر واقداماتی کارفرما را به استانداردسازی محیط کار ترغیب سازند. چنانچه این موضوع برای کارفرمایان روشن شود که ایمنی کارگاه و تامین وسائل ایمنی برای کارگران موجب کاهش حوادث و درنتیجه تبعات بعدی آن می گردد انگیزه لازم را برای تامین حداقل استانداردهای ایمنی بکار خواهند گرفت . البته این مهم نیازمند قوانین ومقررات جامعی است که تلاش جمعی کارفرمایان ، بیمه شدگان و دولت را جهت تحقق آن می طلبد.
درمجموع کارفرمایان به دلایل زیر به موضوع حوادث ناشی ازکار وپوشش بیمه ای کارکنان خود اهمیت لازم را نداده وعلاقه ای نشان نمی دهند.
· برخی از کارفرمایان از خطرهایی که کارگاه و نیروی کار را تهدید می کند شناخت و ارزیابی درستی ندارند
· برخی دیگر ازکارفرمایان درمورد پوشش های بیمه ای ودامنه وحدود وظایف آن آشنایی کافی ندارند
· برخی احتمال بروز حوادث را بسیار ناچیز می پندارند
· بعضی ازکارفرمایان حق بیمه را رقم بالایی می دانند که اگر در ستون صرفه جوئی آورده شود اقتصادی تر است
· برخی نیز با تاکید برتجربیات گذشته اینگونه فکر می کنند که اگر حادثه ای رخ داد برای آن فکری خواهیم کرد
همانطورکه اطلاع دارید کارفرمایان درمورد بروز حادثه درکارگاه خود مسئولند . درماده 66 قانون تامین اجتماعی به خوبی این مسئولیت نمایان است (( درصورتی که ثابت شود وقوع حادثه مستقیماً ناشی از عدم رعایت مقررات حفاظت فنی و بروز بیماری ناشی از عدم رعایت مقررات بهداشتی واحتیاط لازم ازطرف کارفرما یا نمایندگان او بوده سازمان تامین اجتماعی هزینه های مربوط به معالجه وغرامات و مستمریها و غیره را پرداخته وطبق ماده 50 این قانون ازکارفرما مطالبه و وصول خواهد نمود )) تبصره یک این ماده نیز اعلام می دارد که مقصر می تواند با پرداخت معادل ده سال مستمری به سازمان از بابت خسارات وارده معاف گردد.بنابراین آشنایی کارفرمایان در زمینه اهمیت بهداشتی فنی محیط کار و سالم سازی کارگاه از جمله مسائلی است که نیازمند اهتمام ویژه می باشد.
استراتژی های دهگانه Haddon در پیشگیری از حادثه
یکی از مدلهای حادثه تحت عنوان مدل انرژی که توسط GIBSON ارائه و بوسیله Haddon گستزش یافته است پیشگیری از حادثه را در اجرای استراتژی ها دهگانه میداند.
این اصول دهگانه با توجه به سه عنصر خطر، حفاظ و عنصر آسیب پذیر دسته بندی میشوند که همراه با مثالی از اتومبیل هنگام رانندگی تفهیم میشوند.
استراتژی های مرتبط با خطر:
1) از ایجاد انرژی جلوگیری شود. م: از رانندگی با اتومبیل اجتناب شود.
2) کیفیت انرژی تعدیل و اصلاح شود.
3) کمیت انرژی تعدیل و اصلاح شود. م: محدودیت سرعت رعایت شود.
4) از رهایی کنترل نشده انرژی جلوگیری شود. م: شن پاشی و نمک پاشی جاده ها
5) نرخ و نحوه توزیع انرژی آزاد شده را تعدیل کنید. م: استفاده از کمربند ایمنی و کیسه هوا
استراتژی های مرتبط با حفاظ:
6) جداسازی مکانی و زمانی منبع انژی و عنصر آسیب پذیر. م: استفاده از چراغهای راهنمایی و رانندگی
7) حفاظ گذاری فیزیکی و جداسازی از طریق موانع.
استراتژی های مرتبط با عنصر آسیب پذیر:
8) افزایش مقاومت عنصر آسیب پذیر در برابر صدمات ناشی از جریان انرژی. م: کلاه ایمنی
9) محدود کردن و مقابله با تلفات، جراحات و آسیب ها. م:کمکهای اولیه
10)تعمیر و توانبخشی عنصر یا فرد آسیب دیده
حوادث ناشی از کار - از دیدگاه سازمان تامین اجتماعی
حوادث ناشی از کار و نحوه بررسی آن- از دیدگاه سازمان تامین اجتماعی
مقدمه:
این مطلب به منظور آگاهی هرچه بیشتر و تشخیص حوادث ناشی از کار با سایر حوادث که در کارگاهها و یا خارج از آن اتفاق میافتد، تنظیم گردیده است.
به موجب ماده 65 قانون تأمین اجتماعی «در صورت وقوع حادثه ناشی از کار، کارفرما مکلف است اقدامات لازم اولیه را برای جلوگیری از تشدید وضع حادثه دیده به عمل آورده و مراتب را ظرف سه روز اداری کتباً به اطلاع سازمان برساند. در صورتی که کارفرما بابت اقدامات اولیه مذکور متحمل هزینهای شده باشد سازمان هزینههای مربوط را خواهد پرداخت». این ماده درخصوص حوادث ناشی از کار و تکلیف کارفرما و متعاقباً سازمان در صورت وقوع آن حوادث میباشد که در ادامه سعی شده به بررسی آن پرداخته شود.
بخش اول: بررسی حوادث ناشی از کار و نقش زمان و مکان در وقوع آنها
در این بخش ابتدا به بیان کلیاتی درخصوص تعریف حادثه و انواع آن میپردازیم و سپس به بررسی حوادث ناشی از کار مذکور در قانون تأمین اجتماعی و تأثیر زمان و مکان در وقوع آن پرداخته میشود.
مجید یعقوبی